Ürün stratejisi, ürün vizyonunu gerçekleştirmek için neyin, ne zaman ve neden yapılacağını anlatır. Ürün vizyonu gibi bir çırpıda bahsedip, gerçekleştirmek için belki yıllar harcanan bu soyut kavramın en somut çıktısı olan OKR’ler arasında bir nevi köprü işlevi görür. Peki, stratejiyi oluşturmak birkaç beyin fırtınası ve bir takvim oluşturmak kadar basit midir? Pek değil. O yüzden sizi bu içerikte adım adım ürün stratejisi oluşturmaya davet ediyorum!
İçindekiler:
- Ürün Strateji Piramidi Nedir?
- Ürün Stratejisini Özümsemek
- 6 Adımda Ürün Stratejisi Yazmak
- Yapay Zeka Anlatıyor: Ürün Stratejisi Nasıl Oluşturulur?
Ürün Strateji Piramidi Nedir?
Ürün strateji piramidi, bir ürünün adım adım geliştirilme planını ve amacını hiyerarşik şekilde ortaya koymamızı sağlayan bir modeldir. En tepeden en aşağıya, en uzun vadeli ve soyuttan, en kısa vadeli ve somuta uzanan bir şekilde başarının yapıtaşlarını önümüze koyar. Bu piramidi anlamak, “şu an” ve “yarın” neyi, neden yaptığımızı daha iyi kavramamızı ve süreçte karşımıza çıkan tehlikeleri, riskleri ve fırsatları daha doğru değerlendirmemize yardımcı olur. Bu yüzden ürün stratejisini oluşturmadan önce, kendi ürün ve şirketinizi bu piramide yansıtmanızı tavsiye ediyoruz.
Ürün Stratejisini Özümsemek
Ürün Stratejisi Oluştururken Sorulacaklar
Ürün Stratejisi ile Soruları Yanıtlamak
Ürün stratejisi oluşturmak için öncelikli olarak sorulması gereken bazı sorular var. Her bir ürün için bu sorular sabitken, stratejiyi oluşturup taze tutmak için sayısız sorular sormak gerektiğini de hatırlatalım. Ancak ürün stratejisi yazmak için soru sormanın yanı sıra, sorulara strateji ile yanıt vermek de bu yolculuğun ikinci yarısıdır. Örneğin, yeni bir özelliği ekleme kararı verirken, ürün stratejisinden sapmamak adına, ürün stratejisine başvurulabilir. Belirlenen stratejiye bakarak yeni özelliği onaylayabilir ya da veto edebilirsiniz. Kısacası ürün stratejisinin ölçüsü, bu stratejinin ta kendisidir diyebiliriz zaman zaman. Neye evet, neye hayır diyeceğinize karar verirken işinizi kolaylaştıracak olan bir diğer element de, basit ya da kompleks formatı fark etmeksizin, ürün stratejisidir.
Ürün Stratejisini Her Daim Taze Tutmak ve Derinleştirmek
Ürün stratejisi pazar durumuna, teknolojik gelişmelere ve kullanıcı davranışlarına göre küçük rötuşlar isteyen bir plandır. Ancak bu değişimler, stratejiyi değiştirmek anlamına gelmiyor. Örneğin, yapay zekanın yükselmesiyle beraber rakipler ürünlere chatbot eklerken, stratejisinin bir parçası doğrudan temas olan bir marka buna nasıl reaksiyon vermeli? Bu talebi doğrudan reddetmek yerine, strateji detaylarını biraz daha artırabilir ve belki de müşteri ile ilk teması chatbot sağlarken, yine müşteri temsilcisi sohbet esnasına dahil olur. Böylece sil baştan bir strateji değil, vizyona sadık kalan ve detaylarla tazelenen bir plan elde edebiliriz.
6 Adımda Ürün Stratejisi Yazmak
- Hedef
- Kullanıcı
- Ürüne Has Değer Önerisi
- Dönüm Noktaları
- Etki
- Ürün yol haritası
Ürün Hedefini Belirlemek
Bu ürün ile ne aşmayı hedefliyorsun? Öncelikle bunu belirle. Ürün vizyonu, en soyut şekilde güçlü bir değer önerisi sunsa da, pratik olarak faydasını ortaya çıkarak olan şey, ürün stratejisinin yönünü çevirdiği hedeftir. Bu hedef, ölçülebilir olmalıdır. Kısacası ürün hedefi formülü için:
Hedef = Vizyon + Metrik
formülünü uygulayabiliriz. Bu formülle hedefi belirlemek için:
Kullanıcıyı Tanımak ve Hedef Kitleyi Tanımlamak
Kullanıcıyı tanımak denildiğinde akla hemen persona çıkarmak gelebilir. Elbette personalar kullanıcıyı veriden, ete kemiğe bürüyen efektif araçlardır. Ancak başarılı ürünlerin verimli stratejileri için yetersiz kalacaktır. Kullanıcı tanımak ve stratejinin ikinci adımını tamamlamak için biz bugün iki elementi ele alıyoruz:
Yapılacak İşler (Jobs To Be Done - JTBD)
- Hedeflenen sonuç
- mevcut alternatifler
- kullanıcı engelleri
- ürününüzün benzersiz değeri
- kullanıcıların bu değere ödeyecekleri ücret
ile birlikte JTBD adımlarını atabilirsiniz. Bu çerçeve ile birlikte kullanıcı ihtiyaçları ve ürünün pratik değer önerisini birbirine bağlayarak, kullanışlılık kriterinin sağlandığından emin olabilirsiniz.
Müşteri Yolcuğu Haritalama (Basecamp Örneği)
- Temas Noktaları Belirleme: Kullanıcıların projelerini yönetmek için platforma kayıt olmaları, görev eklemeleri ve mail ile bildirimler gibi temas noktaları belirlenir.
- Duygu Analizi: Kullanıcıların bazı işlevleri (örn. projeleri çalışanlara atamak) kolay, bazılarını ise karmaşık bulduğu noktalar değerlendirilir.
- İyileştirme ve Hizalama: Basecamp kullanıcılarının zorlandığı alanların belirlenir ve bu alanlara odaklanarak ürün deneyimini iyileştirme stratejisi oluşturulur.
Ürünün Eşsiz Değerine Nokta Atışı
Ürün geliştirme daha da hızlı ve kolay hale geldikçe, pazar da epey kalabalık olacaktır. Peki onca ürün arasından neden bu ürün? Bu sorunun aynısını kullanıcı da soracaktır. Örneğin, üç tane dijital müzik akış platformu düşünelim: Youtube Music, Spotify ve Apple Music. Bunların üçü aynı albümleri, aynı sanatçıları benzer kolaylıkta sağlıyor. Ancak ince bir farkla: eşsiz değer. Bu eşsiz değer Spotify’ın yıl sonu özeti, Youtube Music’te ise aynı anda ücretsiz Premium abonelik, Apple Music’te ise Apple özel içerikler olarak ayrılıyor. İşte bu ürünlerin başarısını siz de yakalamak istiyorsanız ürün stratejisinin üçüncü adamında işe ürünü diğerlerinden ayıran özellikleri nokta atışı ile tanımlamak gerekiyor. Bu değerlerin ortaya çıktığı noktaları ise şu şekilde tablolayabiliriz:
Dönüm Noktaları
Ürün stratejisinin dönüm noktalarının belirlenip, altlarında da iş akışlarının şekillendiği aşamaya geldi bile. Bu dönüm noktaları için ürün stratejisini şekillendiren temalardır diyebiliriz. Temadan kastımız ise, ürünün geliştiği, tasarlandığı ve pazarlandığı departmanlardır. Burada stratejiyi temalara bölüp, gerekli onaylar alındıktan sonra strateji daha da olgunlaşır. Çünkü bu dönüm noktaların ürüne ne etkiyi yapacağı değerlendirip, belirlenecektir.
Etki
Ürün stratejisinin dönüm noktalarını en temel olarak geliştirme, tasarlama ve pazarlama olarak belirledik. Elbette bu dönüm noktaları 3 departmanla sınırlı değildir. Her neyse… Bu dönüm noktalarının etkilerini önceden tahmin edip, bu etkileri hangi metriklerde göreceğinizi belirlemek için:
- Dönüm noktası için bir anlatı oluşturmak: Örneğin, "Web sitesine gelen ziyaretçileri artırırsak ve dönüşüm oranı sabit kalırsa, bu daha fazla işlem ve daha yüksek gelir getirir.”gibi bir senaryo oluşturabilirsin.
- Anlatıyı bir "driver tree" (sürücü ağacı) olarak ifade etmek: Etkileri görselleştirmek için bir ağaç yapısı kullanabilirsin. Burada farklı faktörleri birbirine bağlar, her faktörün etkisini analiz edebilirsin.
- Temel ölçütlerden beklenen değişiklikleri tahmin etmek: Mevcut durumu (baseline) belirleyip, bu noktada ne kadar değişiklik yapılması gerektiğini hedefler olarak belirleyebilirsin.
Bu etkiler de tahmin edildikten sonra son adıma geçebilir, stratejiyi bir takvime ve aksiyonlara dönüştürebiliriz: gelsin ürün yol haritası!
Ürün Yol Haritasını Çizmek
Hangi özellik, ne zamana çıkmalı? Pazarlama projeleri için ne kadar bütçe ayrılmalı? Öncelikli olarak yapılması gereken ilk iş ne, son iş ne? Bunların hepsini belirleyip işe hızlı şekilde koyulmak için rehber edineceğimiz şey ürün yol haritası. Zamanlanır hamlelerle stratejiyi gerçekleştirmek için doğru planlama ve doğru işbirliği yapmamız gereken bu son aşama gerektiğinde sık sık güncellenerek stratejiye yeniden hizalandırılabilir.
Yapay Zeka Anlatıyor: Ürün Stratejisi Nasıl Oluşturulur?
Bir ürün stratejisi oluşturmak, ürünün hedeflerini pazar ihtiyaçları ve şirket hedefleriyle uyumlu hale getiren birkaç temel adım içerir. İlk olarak, ürün vizyonu tanımlanmalıdır—ürünün hangi problemi çözdüğü ve kime hitap ettiği. Ardından, rekabet analizi de dahil olmak üzere pazar araştırması yapılmalı, boşluklar ve fırsatlar belirlenmelidir. Bu içgörüler doğrultusunda, kullanıcılara en fazla değeri sağlayacak özellikler ve yetenekler önceliklendirilmelidir. Sonrasında, ekibi yönlendirecek ve ilerlemeyi takip edecek net, ölçülebilir hedefler veya KPI'lar belirlenmelidir. Strateji ayrıca, bu hedefleri eyleme dökülecek adımlara bölen bir yol haritasını da içermelidir, böylece departmanlar arası uyum sağlanır. Strateji, pazar ya da ürün performansındaki değişikliklere göre düzenli olarak gözden geçirilmeli ve adapte edilmelidir.
