UX Tasarımcısının ürün yönettiği görülmüş mü hiç? Evet, bir kullanıcı deneyimi tasarımcısının ürünü yönetmesi görülmüş, duyulmuş ve başarılmış bir olgu. Bu içeriğimizde bir UX tasarımcısının ürün yöneticisi olup olamayacağına, olmak için elindeki avantajları ve dezavantajlarına ve bu eğer bu kariyeri değişimini aklına koyduysa yapması gerekenlere göz atıyoruz.
İçindekiler
- UX Kariyerine Kuşbakışı
- Kullanıcı Deneyimi Tasarımı ve Ürün Yönetimi: Karşı Karşıya mı Yan Yana mı, İç İçe mi?
- UX Tasarımcısının Ürün Yöneticisi Olması İçin Yapması Gerekenler
- UX Tasarımcısının Ürün Yöneticisi Olması İçin Yapması Gerekenler
- Özetle Tasarımdan Ürün Yönetimine
UX Kariyerine Kuşbakışı
Tasarımcının kariyeri çok fazla olasılığa açıkken, UX alanında her dönem yeni ve yeniden tanımlanan rollere geçişin de gayet mümkün. Örneğin, UX tasarımına stajyer, junior olarak başlayıp, daha sonrasında liderlik kovalayan pozisyonlara ya da spesifik UX alanlarında uzmanlığa, hatta danışmanlığa esneyen seçenekler mevcut. Ancak bir tasarımcının kariyer yolundaki farklı opsiyonlar, sadece UX ile kısıtlı değildir. Örneğin ürün tasarımı alanına geçilerek yetenek, beceri ve sorumluluk sınırları da esnetilebilir. Halihazırda bir tasarımcının kariyerine start verdiği noktaya bakarsak, yine bu esneklik ve güçlü ihtimallerin doğru kullanımını görüyoruz. Kısacası tasarım kariyeri için çizmeye çalıştığımız kroki, çok fazla sayıda ihtimal, avantaj ve inovasyonla birlikte koca bir haritaya dönüyor.
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı ve Ürün Yönetimi: Karşı Karşıya mı Yan Yana mı, İç İçe mi?
UX tasarımcısı için alternatiflerden bahsederken, aslında yine tasarım sınırlarının içinde, bazen de kıyısında dolaştık. Peki tasarımı bir köşeye bırakıp, ürün yönetimine odaklanma işi nasıl mümkün olacak ve gerçekleşecek. Bunu öğrenmek için önce bu iki alanın birbirlerine karşın aldıkları pozisyonlara bakalım.
Double Diamond Model Üzerinde Tasarım ve Ürün Yönetimi
Double Diamond modeli özellikle ürün yönetiminin 4 temel ayağını ve bu süreçlerin ilişkilerini görselleştirmek için kullanılır. Ancak şaşırtmayan şekilde, aynı modele tasarım süreçlerinde de başvuran yok. Yine de PM süreçlerindeki
- Keşif (Discovery)
- Tanımlama (Define)
- Geliştirme (Develop)
- Teslimat (Deliver)
Dönüm noktalarını hem UX’e uyarlamak, hem de PM için konuştuğumuz modelin geliştirme ve teslimat aşamalarında görmek mümkün. Bu noktada UX tasarımı ve Product Management süreçlerinin iç içe olduğunu görmüş oluyoruz. Ayrıca ürün yönetiminin odaklandığı 3 temel iş olan tasarım - yazılım - pazarlama görevlerinin olduğunu hatırlamak da, iki kariyerin zaman zaman iç içe geçtiğini ve kesiştiği kuvvetli yönleri betimliyor.
Sosyal Becerilerde Ürün Yöneticisi ve UX Designer
“Soft Skills” olarak da kullandığımız sosyal beceriler noktasında, tasarımcı ve PM arasındaki iç içelik, yavaş yavaş karşı karşıya geliyor. Özellikle de oransal olarak bakarsak, bir PM için sosyal becerilerin teknik becerilere oranı yükselirken, UX tasarımcıları için daha düşüktür. Eğer büyük ölçekli şirketlerde yönetici pozisyonunda yer almayan tasarımcılar, teknik becerilere daha fazla ihtiyaç duyacak ve mesai saatleri içinde kullanacaktır.
Ancak söz konusu yöneticilik ve liderlik, deneyim ve mertebeden bağımsızca her PM için görev haline geliyor. ürün yöneticisi ismi de bize bunu daha ne kadar açık şekilde anlatabilir? Yani, bir tasarımcının ürün yönetimi saflarına geçerken yaşayacağı en büyük değişim, yönetim ve liderlik görevlerini üstlenmesi olacaktır. Diğer beceriler söz konusu olunca bu iki rolün farklılıkları da daha net ortaya çıkıyor.
Agile Geliştirme Süreçlerinde Tasarımcı ve PM
Geliştirme sürecinin başlangıcında, ürün yöneticisi (PM) ve UX tasarımcısı, Product Backlog’taki işleri kısa görevlere bölerek 1-4 haftalık süre içinde hızlıca tamamlayıp piyasaya sürülmesi (release) süreçlerinde yan yana rol alıyor. Her ürüne ve şirkete uygulanması zor olsa da, Scrum tasarımla beraber PM ve tasarımcının artık dirsek temasında çalıştığı düzene adapte olma zamanı çoktan geldi. Bu süreçte PM ürün backlog’u takip ederken, önceliklendirme yapıp iteratif süreçlerin yolunu çizerken, tasarımcı da bu hıza ve to-do-list’e uyuyor. Bu noktada, ürün yöneticisinin Agile süreçlerdeki çalışma tarzı, sorumlulukları ve bunların nasıl yerine getirildiğine tasarımcı epey yakından tanık oluyor.
UX Tasarımcısının Ürün Yöneticisi Olması İçin Yapması Gerekenler
Tüm konuşmalarımız UX tasarımcısının ürün yönetimi rolüne geçişini destekler tonda olsa da, şu anda Figma’yı kapatıp iş başvurularının başına geçmek o denli mümkün değil. UX tasarımcısının uzmanı olduğu ve Ürün Yöneticisinin de başvurduğu;
- Kullanıcı araştırmaları,
- User journey mapping
- Storytelling
- Prototyping (Prototipleme)
- Usability Testing (Kullanılabilirlik Testi)
Konuları PM’liğe geçiş için yeterli değilken, UX tasarımcısının şahit olduğu ama PM’in uzman olduğu
- Strateji ve Roadmap Geliştirme
- Gereksinim Yönetimi
- Süreç İyileştirme
- Müşteri Beri bildirimi Yönetimi
- Rekabet Analizi
- Fırsat Analizi
- Stakeholder Yönetimi
- Takım Yönetimi ve Koordinasyonu
- Karar Yönetimi
gibi konular buzdağının görünen kısmında kalıyor. Kısacası tasarımclıktan ürün yöneticiliğine geçmek makul ve akıllıca olsa da, iş yüküyle geliyor. Bu iş yükünü hedefe doğru hafifletmek için, tasarımcının sorması gereken soru ise, diğerlerinden farklı olmamalı. O soru ise “Nasıl ürün yöneticisi olunur?
Ürün Yönetimi Eğitimleri
Ürün yönetimi eğitimleri, kariyere hazırlık açısından bireylere en doğrudan faydayı sağlayan çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Örgün eğitimde karşılaşılması güç olan, meslekte gelişimi pratiğe ve deneyime dayanan Ürün Yönetimi, sertifika programları ve bootcamp’ler ile kariyer ön hazırlığı sağlıyor. Eğer ürün yönetimi alanına adım atarken bilgi ve pratik eksiğini gidermek istiyorsan, başlangıç için doğru yer eğitimler olabilir. Bunun için brick institute eğitimlerine bakarak gerekli ilk adımı atabilirsin.
PM Bakış Açısı Kazanma
Her meslek için geçerli olan bakış açısı kazanma, bu listede olmazsa olmazdı. Bu noktada UX tasarımcılarının işi görece kolay. Çünkü hem ürün yöneticileriyle yakından çalışma avantajı, hem de ürünün kullanıcıya doğru adım adım hazırlanmasında oynadığı rolle tasarımcılar ürüne daha stratejik, daha uzun süreli ve kullanıcı odaklı şekilde bakabiliyor. Ancak tasarımcı bakış açısının ağırlığı bu meslek değiştirme aşamasında uzun süre takip edecektir. Burada bakış açısını değiştirmek isteyen tasarımcılar bolca okumanın yanı sıra ürün yöneticileriyle bir araya gelmeli, onlardan mentörlük almalı ve aynı zamanda gerek projeler, gerek işler, gerek vaka çalışmaları ile daha stratejik şekilde, liderlik konumundan bakabilmeyi öğrenmeli.
Kurum İçi Çözümler
Her UX tasarımcısı için mümkün olmasa bile, PM olmak için kolları sıvamaya şimdiki işinizde ve pozisyonunuzda başlamak epey olası. Örneğin, çalıştığın şirket hayat boyu öğrenimi savunuyor ve çalışanlar için kariyer imkanlarını güçlendirmek istiyorsa, bu süreçte yöneticilere danışabilirsin. Şayet amaçlar uyuşuyorsa, bu konuda desteklenen tasarımcılar gerekli ön hazırlıklarla kendilerini donattıktan sonra ürün yönetimine yumuşak iniş yapabilir. Tasarımcılara tavsiyem bu imkan varsa kovalamaları yönünde. Yöneticilere tavsiyem ise, motive tasarımcılarını desteklemeleri yönünde.
Ürün Yönetimi Mülakatlarına Hazırlık
Ürün yönetimi mülakatlarına hazırlık da heyecanlı olduğu kadar özveri istiyor. Mülakatına hazırlandığınız ürün için gerekli hazırlıkları yap; kendine, deneyimine ve bu alana dair edindiklerine güven. Çünkü UX tasarımından ürün yönetimine geçiş, pek çok işveren için büyük artı sayılacaktır. Bunu iyi kullanmak için elbette vaka çalışmalarına, sunumlara ve soru-cevap aşamalarına gerekli hassasiyeti göstermen lazım. Kolay gelsin!
Özetle Tasarımdan Ürün Yönetimine
Tasarımcılıktan Ürün Yöneticiliği kariyerine geçiş, bir meslekten diğerine geçmeye göre çok daha kolay, mümkün ve kariyer yolunu tamamlayıcı bir karar olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle bu iki profesyonelin ürünün hayatındaki pek çok noktada bazen yan yana gelmesi, bazen aynı görevleri yerine getirmesi de bu kariyer değişimi için motivasyon niteliğinde. Ancak bu geçişin sağlıklı olması için PM’liğe dair pekiştirilmesi gereken beceri setleri ile birlikte yeni bakış açılarını da kazanmak gerekiyor.
