Ürün yönetimi kariyer yolu diyerek konuya giriş yapıp, kıdemine göre bazı rolleri sıralamak kolay iş. Ancak bugün konuya biraz daha farklı bir açıdan bakıp, ürün yönetimi kariyerinin düz bir çizgi yerine daha çok bir ağaç misali büyüdüğü gerçeğini iş seçenekleriyle ele alacağız. Kısacası kariyerinde büyümek isteyen ürün yöneticileri için kendilerini en iyi şekilde ifade edecekleri ve gelişecekleri seçenekleri inceleyerek, PM kariyer ağacındaki konumlarını tespit edeceğiz.
İçindekiler:
- Ürün Yönetimi Kariyeri Seçeneklerinin Gerçekten Farkında mıyız?
- Erken Kariyer Yolları ile Ağacın Köklerini Toprağa Salması
- Ağacın Gövdesi: Ürün Yöneticiliği
- Yukarı Doğrultuda Büyüyen Ürün Yönetimi Rolleri
- Yatay Yönlü Ürün Yönetimi Rolleri ile Yeni Dallar
- Yapay Zeka Ürün Yönetimi Kariyeri Hakkında Ne Söylüyor?
Ürün Yönetimi Kariyeri Seçeneklerinin Gerçekten Farkında mıyız?
Ürün yönetimi - ürün yöneticisi terimlerini birbirlerinin yerine ne kadar da kolay kullanabildiğimize dikkat çekmek isterim. Örneğin, ürün yönetiminde kullanıcı araştırmalarına dikkat çekerken, ürün yöneticisinin kullanıcı araştırmaları da dediğimde, anlamdaki kayıp o kadar küçük ki… Bir disiplinden bahsederken çok kolay, refleks şeklinde bir profesyonelden bahsetme durumunu ürün yönetiminde çok sık yaşıyoruz. Bu da ürün yöneticisi dışındaki kariyer alternatiflerinin yeterince tanınmadığını bize gösteriyor. Sözün özü, ürün yönetimi alanında rol almak için tek seçenek, bildiğimizin aksine, ürün yöneticisi olmakla sınırlı değil.
Ürün Yönetimi Kariyerinde Büyümek İçin Ağaç Modeli
Kariyer yolu demeyi seviyoruz, ancak iş başına geçince görüyoruz ki bu gerçekçi bir tutum değil. Çünkü kariyer seçenekleri tek bir doğru üzerinde yalnızca kilometre taşlarına göre konumlanmıyor. Bu durum özellikle de tasarım kariyeri için de geçerli. Ürün yönetimi konusuna gelirsek, girişten üst düzeye doğru ilerleyen yoldan sapıp yeni roller keşfetmek, alternatifler aramak ve farklı yetenekler doğrultusunda büyümek konusunda biraz bilgilenmek, biraz da desteklenmemiz lazım. Şimdi bu kariyer çizgilerinin yönlerini yeniden belirleyip, ağaç modelini oluşturalım.
Erken Kariyer Yolları ile Ağacın Köklerini Toprağa Salması
Ağacın Gövdesi: Ürün Yöneticiliği
Ürün Yöneticisi olarak adlandırdığımız bu kişi, büyük ya da küçük ölçekli şirketlerde çok farklı sorumluluklar üstlenebilir. Her ne kadar temel sorumluluklar ürün vizyonu oluşturma, yol haritası çizme, prototipler yapma, kullanıcı araştırması gibi isimlerle belirse de; detayı, derimliği ve etkisi olarak deneyim ve yetkinlik farkları ortaya çıkacaktır. Yani 7 kişilik bir start-up’ta rol alan ürün yöneticisi ile Google’da çalışan arasında deneyim olarak fark olması gayet doğaldır. Ancak tüm temel görevler, özellikler ve yetkinlikler bu rolde yeterince tanımlanmıştır. Ayrıca, ürün yönetimi disiplinini bir nevi ayakta tutan bir rol olduğu, hem yan dallara doğru, hem de yukarı doğru büyümesiyle ürün yöneticiliği, kariyer ağacında bir nevi gövde görevi görüyor.
Yukarı Doğrultuda Büyüyen Ürün Yönetimi Rolleri
Yukarı doğru uzayan ürün yönetimi kariyer ağacımızda ele alacağımız roller, daha çok insanı yönetme sorumluluğunda meyve veriyor. Bu roller gerektirdiği deneyim ve yüklediği sorumluluğun ağırlığına göre aşağıdan yukarıya doğru sıralanıyor. Her bir rolün farklılaşan yanlarına rağmen, şirkete göre tanımladığımızdan daha farklı yanlarıyla karşılaşmanız mümkün.
Kıdemli Ürün Yöneticisi (Senior Product Manager):
Junior, mid-level ve senior rolleri basamak basamak geliyor. Ancak senior rolü sadece ürün yönetiminde pişmenin bir adımı değil, insan kaynakları yönetiminin de ilk adımı olarak da gelebiliyor.
- Bir ürün portföyünü yönetir
- Ürün ekibini yöneticiler ve diğer departmanlarla iletişimde temsil eder.
- Kapsamlı ürün yönetimi (PM) deneyimine ve müşteri bilgisine sahiptir.
- Ürün fikirleri geliştirmeye ve mevcut ürünleri iyileştirmeye katkıda bulunur, ayrıca genç ürün yöneticilerini mentorluk yaparak yönlendirir.
Ürün Direktörü (Product Director)
Ürün direktörü, ürünün ilerlediği yoldan sorumludur diyebiliriz. Tekniğe çok zaman ayırmadan strateji odaklı çalışan bu kişi, ürün ekibine de yol gösterici pozisyondadır.
- Ürün yönetiminde günlük görevlerden ziyade stratejik yönlere odaklanır.
- Rakip ürünleri ve piyasa etkisi gibi dışsal zorlukları değerlendirir.
- Ürün ekibinin stratejiye hizalandığından emin olup doğru şekilde liderlik etmek temel sorumluluklardandır.
Ürün Müdürü (Head of Product)
Ürün müdürünün farklılaşan özelliği, iç paydaşlardan ziyade dış paydaşları yönetmesi, zamanının ve emeğinin büyük bölümünü yatırım ve iş birliklerine ayırmasıdır.
- Ürün yönetimi hiyerarşisinde en kıdemli ürün uzmanı olarak kabul edilir, ürün ekiplerini, süreçleri ve görevlerin teslimatını denetler.
- Ürünün yüzü olarak hizmet eder ve ürün işinin finansmanını ve yönetimini üstlenir.
Ürün Genel Müdürü (Chief Product Officer - CPO)
C-suite üyesi olan CPO ile yukarı doğrultuda büyüyen ürün yönetimi kariyer olanaklarının sonuncusuna vardık. Kim bilir, belki gelecekte CPO üzerine de çıkan yeni roller de ürün yönetimi kariyerinde sizler için bir olanak haline gelebilir.
- Startuplarda Ürün Müdürü ile benzerlik gösterirken, büyük organizasyonlarda en üst düzey ürün rolüne sahiptir.
- Ürün stratejisi, mimarisi ve uçtan uca yürütme sorumluluğunu üstlenir, birden fazla ürün yöneticisini yönetir ve gelir yaratma modelleri geliştirir.
Yatay Yönlü Ürün Yönetimi Rolleri ile Yeni Dallar
Odağı insan kaynaklarından daha spesifik konulara doğru kayan ve spesifik konularda daha fazla uzmanlık gerektiren bu roller, yatay düzlemde yer alır. Birbirlerinden daha fazla veya daha az deneyim, beceri değil; özel konulara yoğunlaşılmayı gerektirirler. İnsan kaynakları yönetimi ve belli konularda spesifikleşmek isteyen roller, dikine kariyer yönünden bu özelliklerle ayrılıyor. Ancak yatayda yer alan bir rolden dikine bir role geçiş pek tabii mümkün.
Ürün Lideri (Product Lead / Product Leader)
- Senior PM’e nazaran insan kaynakları yönetimi sorumlulukları daha az olan bu rol, teknik konulara daha çok eğilir. Geliştirme ekipleriyle daha yakın şekilde çalıştığına şahit olduğumuz ürün liderleri elbette tasarlama ve pazarlama gibi ekiplerle de işbirliği içerisindedir.
Teknik Ürün Yöneticisi (Technical Product Manager)
- Bu rolün farklılığı ürün türünde ortaya çıkıyor. Müşteri kullanımına değil, teknolojiye dönük olan ürünlerin başına geçen bu teknik PM, teknik spesifikasyonları yönetir ve ürün özelliklerinin başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlar.
Ürün Analisti (Product Analyst)
- Ürün iyileştirmeleri için verileri analiz eder, piyasa araştırmaları yapar, kullanıcı geri bildirimlerini toplar ve bulguları eyleme geçirilebilir spesifikasyonlara dönüştürür. Kısacası ürün analisti, ürünü verilerle okuyarak, veriler doğrultusunda kararlar verir.
Ürün Sahibi (Product Owner)
- Ürünün mutfağına daha yakından bakan product owner rolü, geliştirme ekiplerine daha yakın konumlanmıştır. Rolleri ise Agile geliştirme ekiplerinde paydaşları temsil etmek, Sprint yönetmek ve ürün backlog'unu önceliklendirmek şeklinde listelenebilir.
Scrum Master
Agile süreçlerin uygulandığından emin olmakla görevli bu kişi her ne kadar ürün yönetimi önceliklerinden sıyrılsa da, nihai amaca hizalandığı için bir PM kariyeri olanağı olarak yer alıyor. Scrum Master’ın temel görevi, takımın verimli çalışmasını desteklemek ve önlerinde engelleri kaldırmak, takımın sürekli iyileştirilmesi ve Scrum çerçevesinin doğru bir şekilde uygulanmasını mümkün kılmaktır.
Ürün Pazarlama Yöneticisi (Product Marketing Manager)
Yalnızca ürünün pazarlama stratejilerini değil, pazarlamanın ürünü de etkilediği bu görev, ürün pazarlamacıları tarafından üstleniliyor. Pazarlama eforları için ürünü en iyi şekilde anlama, stratejiler oluşturma ve ürün ekibiyle çalışma gibi PM görevleri ile harmanlanmış bu rol de kariyer seçenekleri arasında.
Yapay Zeka Ürün Yönetimi Kariyeri Hakkında Ne Söylüyor?
Ürün yönetimi kariyeri, yalnızca Ürün Yöneticisi olmayı ya da kalmayı gerektirmez. Büyük şirketlerde, ürün yönetimi departmanında genellikle çeşitli roller bulunur:
- Associate Product Manager (APM): Ürün yöneticilerine günlük görevlerinde yardımcı olur.
- Product Manager (PM): Ürünün stratejik yönünden sorumludur.
- Senior Product Manager (SPM): Diğer ürün yöneticilerini denetler.
- Director of Product: Ürün departmanının liderliğini üstlenir.
- Chief Product Officer (CPO): Ürün departmanının tüm sorumluluğunu taşır.
Ürün yönetiminde başarılı olmak için stratejik vizyon, iletişim becerileri ve analitik düşünce gibi yetkinlikler geliştirilmelidir. Bu zorlu meslek, sık sık hayır demeyi, yoğun çalışmayı ve sorumluluk almayı gerektirir. Başarılı ürün yöneticileri, başarı ve başarısızlıkları absorbe edip ders çıkarabilmelidir.