Ürün ve İş Modelleri: B2B, B2C, C2C ve Daha Fazlası

Güncellenme Tarihi:
12.12.2024

Ürün ve iş modelleri doğru bir tanımlanıp belirlendiği takdirde pazarda yer bulup, müşteri beğenisini kazanabilir. Her biri kendisine özel eşsiz ürünlerle başarı yakalamak adına, öncelikle ekiplerin bu ürüne dair farkındalık kazanması ve kullanıcı ile empati kurması lazım. Bu içerikte ürünü, ürün iş modellerini ve temel bileşenlerini yakından inceliyoruz. Böylelikle ürünün esas amacını anlamaya doğru güçlü bir adım atmış olacağız.

İçindekiler:

  1. İş Modeli Nedir?
  2. B2B İş Modeli Nedir?
  3. B2C Nedir?
  4. C2C Nedir?
  5. PaaS vs IaaS vs SaaS
  6. Yapay Zeka Anlatıyor: Dijital Çağda İş Modellerini Anlamak

İş Modeli Nedir?

İş modeli, bir organizasyonun ortaya koyduğu değeri sunma, doğru kullanıcıya doğru şekilde ulaştırma ve para kazanma yöntemleri, yaklaşımları bütünüdür. Ürünün yapısı, taşıdığı değer, bu değeri kim için taşıdığı, pazar trendleri, teknolojik imkanlar gibi pek çok element, şirketlere farklı iş modelleri seçenekleri tanıyor. Örneğin, gazlı içecek markası ile bir streaming platformunu ele alalım. Gördüğümüz ilk farklar birinin fiziksel, diğerinin dijital bir ürün olması. İkincisi, birini alırken tek sefere mahsus, anlık bir ödeme yapmamız; diğerinde sürekli bir kullanım için aylık ücret ödememiz. Üçüncü fark ise, kullanıcıya ulaşmak için geçirdikleri yolculuk oluyor. Ürün iş modelleri ise, bu ve diğer farklılıklar için ayrıca yapılandırılmış bir seyir rehberi oluyor.

B2B İş Modeli Nedir?

B2B iş modeli, business to business, yani şirketten şirkete gerçekleşen bir ticari ilişkiyi ifade ediyor. Ürünü satan bir şirketken, satın alıcı kanalında da şirketler yer alır. Örnek olarak, bir yazılım şirketinin farklı bir şirketine onboarding yazılımı satmasını gösterebiliriz. Bu iş modelinde satın alan tarafın kaygıları, hedefleri, beğenileri ve başarı kıstasları, üretici kanalı daha farklı kararlar almaya, pazarlama ve süreci izlemeye itiyor. Tüm bu farklılıkları en doğru şekilde yanıtlayıp alıcı kanalı memnun etmek için gerekli süreçlerin yapılandırılması ile B2B iş modelini uyguluyoruz.

Örnekler/Modeller Başarı Ölçütleri Kullanıcı Akış Kanalları Müşteri Yaşam Döngüsü
Üyelik Bazlı Abone sayısı Organik, Reklamlar, Cold Outreach Deneme süreci (trial)
İşlem Bazlı İşlem hacmi Social Media, Referral Satış sonrası destek
Freemium Dönüşüm oranı Organik, Reklamlar Üyelik yenileme, upsell

B2C Nedir?

B2C iş modeli, business to consumer, yani şirket ve son kullanıcı arasında gerçekleşen ticari ilişkiyi temsil eder. Arz-talep dengesinde gerçekleşen bu alışveriş modelini örneklemek adına çeşitli e-ticaret sitelerini düşünebiliriz. Ayrıca şirket ve kullanıcı birlikteliği yalnızca dijital ürünlerle de sınırlı değil. Nerede bir üretici, ürün ve tedarikçi varsa, B2C iş modelinden bahsetmek de mümkün.

Özellikler Başarı Kriterleri Akış Müşteri Yaşam Döngüsü
Ürün bazlı RVP Açılış sayfası Farkındalık (Awareness)
Sadakat odaklı LTV Ürün listeleme/filtreleme İlgi (Interest)
Başka tedarikçilere bağlantı Tekrar Satın Alma, platformda geçirilen süre, tedarik sağlığı Sepet ve satış Satın alma (Purchase)

C2C Nedir?

C2C, consumer to consumer, yani satıcı ve alıcının da kullanıcılardan oluştuğu bir iş modelidir. Bu modelde hali hazırda satın aldığı bir ürünü, bir kez daha tüketim döngüsüne satmak isteyen kullanıcılar oyun kurucu pozisyonundadır. Örnek verecek olursak; Letgo, Sahibinden ve Dolap gibi ikinci el ürünlerin yeniden değerlendirildiği ve yeni kullanıcısı ile buluştuğu platformlara göz atabiliriz. Bu iş modeli e-ticaret ile birlikte gelişmiştir ve üçüncü parti platformlar üzerinde gerçekleşir.  

Özellikler Başarı Kriterleri Akış Müşteri Yaşam Döngüsü
Kullanıcı tarafından oluşturulan içerik, peer-to-peer (P2P) etkileşim Satıcı değerlendirmeleri, güvenilirlik, kullanıcı geri bildirimi Açılış sayfası, kullanıcı profili oluşturma Farkındalık (Awareness)
Sosyal etkileşim, topluluk oluşturma Geri dönüş oranı, topluluk etkileşimi, kullanıcı artışı Ürün listeleme/filtreleme, teklif verme İlgi (Interest)
Pazar yeri, güvenli ödeme sistemleri Yapılan işlemler, değerlendirmeler, güvenli ödeme sağlanması Sepet oluşturma, ödeme ve onay Satın alma (Purchase)

PaaS vs IaaS vsSaaS

Bulut bilişim hizmetleri olarak karşımıza çıkan ürünlerin gelişmesi için zemin hazırlayan üç kavrama göz atacağız şimdi de: PaaS, IaaS ve SaaS. Aslında tüm bu modeller, XaaS, everything as a service, yani servis olarak her şey anlayışını geliştiriyor. Çünkü bu modeller hem bakımı hem de kurulumu kolay ve ayrıca hem geliştirici hem de tüketici için daha ekonomik çözümlere temel hazırlıyor. Hele de Saas (System as a Software) adını en sık duyduğumuz bir hizmet altyapı modelidir. Zaman zaman B2B ve SaaS birlikte kullanılırken, her SaaS ürünü bir B2B ürünüymüş gibi anlaşılıyor ve böyle kabul ediliyor. Biz bu hatayı hızlıca düzeltelim ve SaaS hizmetlerinin hem şirketler hem de son kullanıcı için geliştirileceği notunu da düşelim ve bu üç modeli karşılaştıralım:

Özellik SaaS PaaS IaaS
Hedef Kullanıcı Son kullanıcılar Yazılım geliştiriciler Şirketlerin IT ekipleri
Yönetim ve Kontrol Seviyesi En az yönetim ve kontrol Orta düzeyde yönetim ve kontrol En fazla yönetim ve kontrol
Örnek Kullanım E-posta, CRM araçları Uygulama geliştirme Sunucu ve depolama
Örnek Platformlar Dropbox, Salesforce Heroku, Azure App Services AWS, Google Compute Engine

Yapay Zeka Anlatıyor: Dijital Çağda İş Modellerini Anlamak

B2B (Business-to-Business), B2C (Business-to-Consumer) ve C2C (Consumer-to-Consumer) iş modellerini anlamak, dijital çağda başarı için kritik bir gerekliliktir. B2B büyük hacimli işlemlerle şirketler arası güven ve uzun vadeli iş ilişkileri inşa ederken, B2C bireysel tüketicilere ulaşarak duygusal bağlar kurmayı ve hızlı işlemler gerçekleştirmeyi hedefler. C2C ise bireylerin alıcı ve satıcı rolünü üstlenmesini sağlayarak esnek bir topluluk ekonomisi oluşturur. Bu modelleri kavramak, işletmelerin hedef kitlelerini anlamasını, doğru stratejiler geliştirmesini ve hızla değişen dijital dünyada rekabet avantajı elde etmesini sağlar.

Gülcay Günay
Share
eğitimler

İlgili Eğitimlerimiz

Video Eğitim
Yeni Eğitim
20 Eylül - 8 Aralık 2023

Yazılım Geçmişi Olmayanlar için Yazılım Eğitimi

Donec convallis magna non sem vulputate, et finibus massa commodo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur.
Online Eğitim
Yeni Eğitim
20 Eylül - 8 Aralık 2023

Yazılım Geçmişi Olmayanlar için Yazılım Eğitimi

Donec convallis magna non sem vulputate, et finibus massa commodo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur.
Online Eğitim
Yeni Eğitim
20 Eylül - 8 Aralık 2023

Yazılım Geçmişi Olmayanlar için Yazılım Eğitimi

Donec convallis magna non sem vulputate, et finibus massa commodo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur.
Blog

Diğer Blog Yazılarımız

15 dakika
Yeni İçerik

2023 Web Tasarım Trendleri

Güncellenme Tarihi: 07/07/23
Donec convallis magna non sem vulputate, et finibus massa commodo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur.
Jenny Wilson
UX Designer
@Hepsiburada
15 dakika
Yeni İçerik

2023 Web Tasarım Trendleri

Güncellenme Tarihi: 07/07/23
Donec convallis magna non sem vulputate, et finibus massa commodo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur.
Jenny Wilson
UX Designer
@Hepsiburada
15 dakika
Yeni İçerik

2023 Web Tasarım Trendleri

Güncellenme Tarihi: 07/07/23
Donec convallis magna non sem vulputate, et finibus massa commodo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur.
Jenny Wilson
UX Designer
@Hepsiburada

Bilgi almak ister misiniz?

Eğitimler hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz

Teşekkürler ! Başvurunuz Bize Ulaştı.
Formu gönderirken bir şeyler ters gitti.