Açık bir alanda, bir manzarayı seyrediyorsunuz. Tepeleri, ovaları izliyorsunuz ve sonra gözlerinizi ufka dikiyorsunuz. Ne kadar ilham verici, değil mi? Benzer şekilde, ürün vizyonu da ürün geliştirme sürecinin ufku oluyor; ürün yöneticisi veya lideri olarak gözlerinizi ona dikiyor ve yaklaşmaya çalışmak için ilerliyorsunuz! Her ne kadar varması ve elle tutulması imkansız olsa da, ufkun varlığı sizi oraya gitmeye, bir adım daha atmaya sürekli motive eder! Ürün vizyonu da tıpkı ufuk gibi ulaşılması gereken bir hedef olmak zorunda değildir. Ancak ürünü ileriye doğru iten bir güç, gitmesi gereken yönü gösteren bir işaret sağlar. Biz de bugün ürün vizyonunu, şirketlere ve ekiplere nasıl katkı sağladığını ele alacağız ve en sonunda, başarılı bir ürün vizyonu oluşturmanın yollarını formüle edeceğiz. Keyifli okumalar!
İçindekiler:
- Ürün Vizyonu (Product Vision) Nedir?
- Ürün Vizyonu versus Ürün Stratejisi versus Ürün Yol Haritası
- Ürün Vizyonunun Önemi Nedir?
- Ürün Vizyonu Nasıl Yaratılır?
- Ürün Vizyonu Cümlesi versus Ürün Vizyonu Hikayesi
- Yapay Zeka Ürün Vizyonu Hakkında Konuşuyor
Ürün Vizyonu (Product Vision) Nedir?
Ürün vizyonu, ilgili ürününün kullanıcılara ne sağladığını ve hangi soruna nasıl çözüm getirdiğini oldukça soyut ve idealist şekilde ele alan, uzun soluklu bir hedef tanımıdır. Örneğin, Apple’ın ürün vizyonu, “Dünya üzerindeki en iyi ürünleri yapmak ve dünyayı bulduğumuzdan daha iyi bir durumda bırakmak” ile oldukça idealist, ölçülmesi ve varılması neredeyse imkansız bir hedef koyuyor. Daha sonrasında vizyon, ürünün başarısı için bir yol çizmiş oluyor. Ekipler bu doğrultuda birden çok hedef, strateji ve karar için ürün vizyonundan sapmamaya çalışıyor. Buna ek olarak bazı şirketler, ürün vizyonunun yanı sıra daha büyük ve ideal bir şirket vizyonuna da sahip olabilir. Bu durumda, ürün vizyonunun görevi de şirket stratejisini desteklemektir.
Ürün Vizyonu versus Ürün Stratejisi versus Ürün Yol Haritası
Bu konuyu sık sık tekrarlamaktan sıkılmamamız lazım. Ürün vizyonu, stratejisi ve yol haritası zaman zaman birbirleriyle karıştırılabiliyor. Ancak ürünlerin başarılı olması, yani kullanıcılar tarafından sevilip, benimsenip, kullanılması için, bu kavramlar ekip içinde iyice yerine oturmalı. Bu üç kavramı soyutluk-somutluk, ya da bir diğer deyişle ölçülebilirlik üzerinde sıralayalım. Vizyon oldukça iddialı ve soyutken, strateji ise görece daha kısa süreyi hedef alır, ölçülebilir ve somuttur. Amacı ise vizyona varmak için en doğru güzergahı çizmektir. Ürün yol haritası ise daha kısa bir zamanı hedef alır, örneğin 6 aylık ya da yıllık yol haritalarından bahsedebiliriz. Bu yol haritaları lansman tarihleri, metrikler ya da ekip ölçeği ile oluşturulabilir, yani oldukça somut ve ölçülebilir yapıdadır. Bu yol haritası ile strateji daha uygulanabilir bir hal alır. Örneğin, Apple’ın vizyonunu takip eder şekilde:
- Ürün Stratejisi: Entegre bir ekosistemle (iPhone, iPad, MacBook, Apple Watch…) kullanıcı deneyimini optimize etmek.
- Ürün Yol Haritası: 6 ay içinde iCloud depolama sistemini cihazlar arasında daha hızlı senkronize olur hale getirmek ve 12 ay içinde ekosistem hizmetleri ile (Apple Music, Apple TV+, Apple Pay) cihazlar arası daha iyi bir etkileşim için geliştirmek.
Ürün Vizyonunun Önemi Nedir?
Pazara çıkma yarışı rekorlara sahne oldukça, ürün vizyonu gibi önemli görevler günlük işlerin arasında kaybolabilir. Ancak ürünün başarı kazanması için gerekenleri tanımlamak adına vizyon kritik bir rol oynuyor ve şu konularda ürün yöneticilerine ve liderlerine yardımcı oluyor:
- Uzun sürede ortaya konacak ve etkisi de oldukça uzun sürecek etkili işlere zemin oluşturur.
- Ürün ideali etrafında toplanan ekibin yaratıcılığını destekler ve başarılabilecek hedeflerin ortaya atılmasına yardımcı olur.
- Ürün liderlerinin anlık başarılar yerine uzun süreli hedefler ve stratejiler geliştirmesi sağlar.
Kısacası, ürün vizyonu liderleri ve ekipleri sürekli daha iyiye doğru iten bir motivasyon kaynağıdır diyebiliriz. Ayrıca, üzerinde çalışılan ürünün daha iyi kavranmasına yardımcı olur, günlük işlerin neden ve kim için yapıldığı gibi konularda ekibi aynı sayfada buluşturur. Ortaya çıkan sonuçlar ise vizyonla uyumlu hale geldikçe ürün kullanıcı beğenisi kazanır ve başarıya ulaşır.
Ürün Vizyonu Nasıl Yaratılır?
Ürünün vizyonunu belirlemek için önce öğrenmemiz gereken 4 ana elemente bakalım:
- Ürün vizyonu iddialı olmalıdır ve oldukça cesaret isteyen bir hedefi aşmaya çalışmalıdır.
- Ürün vizyonu detaylı olmalı ve ihtiyaç duyulan tekil bir çözümü merkezine almalıdır.
- Ürün vizyonu kararlı olmalıdır ve problemi çözmek için oldukça spesifik bir bakış açısı getirmelidir.
- Ürün vizyonu kullanıcı merkezli olmalı ve son kullanıcının faydasına odaklanmalıdır.
Yani ürün vizyonu oluştururken cesur davranmakta ve büyük iddialarda bulunmakta hiçbir sakınca yoktur. Dünyayı kurtarmak da buna dahil…
Ürün Vizyonu Cümlesi versus Ürün Vizyonu Hikayesi
Ürün vizyonu günün sonunda tek cümlelik bir çıktı olsa da, aslında tüm ürünün serüvenini, döngüsünü ve başarısını içinde barındırıyor. Hikayesi olmayan ürünün adının da olmadığı pazarda, güçlü bir ürün vizyonu oluşturmak için bazen kısa bir hikaye yazmak gerekiyor. Ürün vizyonu cümlesi, tüm ürün hedefi ve azminin tek cümleye sıkıştırılmış haliyken, ürün hikayesi ise 1-2 sayfalık halidir. Elbette ürün hikayesi ile çıkageldikten sonra işimiz, bunu tek cümle halinde sunmaktır. Ancak güçlü bir ürün vizyonu oluşturmak için işten kaçmıyor ve hikayenin başına oturuyoruz.
Ürün Vizyonu Hikayesi Nasıl Yazılır?
Hikaye anlatımından ilham alan teknikle, 3 hamlede ürün vizyonunu oluşturabiliriz. Bu hamleler problemi belirlemek, formülü tanımlamak ve çözümlemek aşamalarından oluşuyor. Böylece, oldukça soyut olan ve kafamızda oturtması zorlu olan ürün vizyonunu her detayıyla 1-2 sayfada işlemiş ve iyice benimsemiş oluruz.
Problemi Belirlemek
İlk adımda, bu ürünü geliştirmenin motivasyonunu görmek için soruyoruz: Bu ürün hangi sorunu ortadan kaldırmaya çalışıyor? Bu sorun gündelik ölçekte değil, dünyayı kurtarmaya kadar varan oldukça iddialı ve çetrefilli bir sorun olabilir. Örneğin, Apple ürünlerinin temel olarak çözdüğü sorunlar iletişim ihtiyacını akıllı şekilde çözmek, tek cihazla çok iş olabilir. Öte yandan, asıl çözmek istediği büyük ölçekli ve çetrefilli sorun ise dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek olabilir. Çözmek istediğimiz sorunu tespit etmek için kullanıcı içgörülerine başvurabilir ve beyin fırtınaları ile oldukça yaratıcı ve etkisi büyük inovasyonlarla çıkageliriz. Bu noktada tasarım odaklı düşünme egzersizlerine başvurabilirsiniz.
Formülü Tanımlamak
Problem belirlemeyi takip eden ikinci adımda ise kararlı bir çözüm önerisi getiriyoruz. Mesela, Apple vizyonuna göre bu, dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için ancak ve ancak, dünya üzerindeki en iyi ürünlerin yapılmasıyla mümkündür. Bulduğumuz çözümler, gelecekte dünyayı nasıl görmek istediğimizin bir taslağı oluyor ve bir nevi ilke ediniliyor. Büyük sorunlara etkili çözümler bulmak için yürüttüğünüz beyin fırtınalarında ise, şu sorular üzerine çalışabilirsiniz:
- Kaynaklardan, zamandan fiziksel kısıtlamalardan bağımsız bir dünyada ürünümüz nasıl görünürdü?
- Bu ürün dünya çapında benimsense, ne olurdu?
- Toplumsal bir hareketi tetikleseydi ürünümüz nasıl görünürdü?
- Ürünümüz sektör lideri olsaydı nasıl olurdu?
Ayrıca bu formül, kararları yönetmekten ürün yol haritasına, hem günlük hem de daha geniş kapsamlı konularda referans sağlar. Ayrıca vizyonu ortaya koyabilmek adına getirdiğimiz formül, ürün stratejisini de şekillendirir ve geleceği getirmek adına bugün uygulanabilir işler için bir zemin hazırlar.
Düğümü Çözmek
Üçüncü adımda ise kullanıcı merkezli çözümleme ile kapanışı yapıyoruz. Apple’a göre dünyayı bulduğumuzdan daha iyi bir şekilde bırakmak için dünya üzerindeki en iyi ürünlerin üretilmesinin amacı, kullanıcılar için dünyayı daha iyi bir yer haline getirmektir. Bu adım, özellikle de iş hedeflerinin öncelik sırasında zirveye yerleşmesi durumu ile birlikte gelen kullanıcı ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi tehdidini ortadan kaldırabilir. Kullanıcı ihtiyaçlarına yer veren bir ürün vizyonu tüm ekibi bu konuda hizalar ve pazarda geçerliliği olan bir ürünü geliştirmek için motivasyon sağlar. Çünkü günün sonunda her ürün, kullanıcıya sağladığı faydadan daha fazlası değildir.
Yapay Zeka Ürün Vizyonu Hakkında Konuşuyor
Güçlü bir ürün vizyonu, paydaşları hizalar, ekipleri motive eder ve müşterilerle bağ kurar. Açık, ilham verici ve ürünün benzersiz değerini yansıtacak şekilde oluşturulmalıdır. Etkili bir vizyon oluşturmak için pazar araştırması yapın, hedef kitlenizi belirleyin, benzersiz satış noktalarını tespit edin ve net bir vizyon ifadesi oluşturun. Ürün vizyonu dokümanı, ürünün amacını, müşteri ihtiyaçlarını, temel özelliklerini ve iş hedeflerini içermelidir. Yapılandırılmış bir yaklaşım izleyerek ekipler, stratejik uyum sağlayabilir, inovasyonu teşvik edebilir ve hem iş hedeflerini hem de müşteri beklentilerini karşılayan bir ürün geliştirebilir.
