Ürün yönetimi kariyerinde hedeflenen rollerden biri olan ürün liderliği bugünkü konumuz oluyor. Bu içerikte ürün yöneticiliğinden farkı, günlük görevleri ve gerektirdiği yetkinliklerle ürün liderini daha yakından tanıyacağız. Lafı fazla uzatmadan, temel tanımlarla giriş yapalım ve detaylara doğru yürüyelim.
İçindekiler:
- Ürün Liderliği Nedir?
- Ürün Lideri Kimdir?
- Ürün Yöneticiliğinden Ürün Liderliğine Geçiş
- Başarılı Bir Ürün Liderinden Neler Beklenmektedir?
- Ürün Liderliğinin Getirdiği Yönetimsel Görevler ve Beklentiler
- Yapay Zeka Ürün Lideri Hakkında Konuşuyor
Ürün Liderliği Nedir?
Ürün liderliği, kıdemli bir ürün yönetimi görevidir. Ürün liderliği, birden fazla ürün yöneticisini yönetme görevi getirdiği gibi, birden fazla yönetim işini de ürün liderlerine yükler. Bu görevin amacı, şirketteki ürünlerin başarısını mümkün ve sürekli kılmaktır. Bu başarı hedefi için doğru ürün ekibi, ekibin doğru yönlendirilmesi ve farklı ekiplerle doğru işbirliği altın formüldür. Ancak bir kapanış notumuz daha var: Ürün liderliği sanılanın aksine bir yetkinlik ya da yatkınlık değil, belirli bir pozisyonu konu alır. Zaman zaman ürün yöneticileri için “ürün lideri” terimi metaforik olarak kullanılsa da, ürün liderliğinin bir mesleki ünvan olduğunu unutmayalım. Aynı zamanda ürün liderliği, yalnızca ürün lideri ile değil, diğer yönetici rollerini de kapsar. Ancak biz bugün ürün liderinin ayak izlerini takip edeceğiz.
Ürün Lideri Kimdir?
Ürün lideri, 4-10 yıl boyu ürün dünyasında deneyim kazanmış olan kıdemli bir profesyoneldir. Görevi, birden fazla ürün yöneticisine liderlik ederek ürün başarısını mümkün kılmaktır. Günlük işlerine baktığımızda ise bir ürün liderinin çıktı değil, sonuç odaklı çalıştığını görürüz. Yani ürün özelliğinin lansman tarihine yetişmesine vakit ayırmaktansa, ürün stratejisi geliştirmeye daha fazla vakit harcar. Ürünün liderliğini yapmanın yanı sıra, ekiptekilerin de mesleki ve kişisel gelişimlerini destekler. Buna ek olarak ürün lideri işe alım, ücretlendirme ve terfi gibi konularda da karar verici pozisyondadır. Tüm bu görevlere dair konuşacak çok şeyimiz var. Ama önce ürün liderliğine geçiş ve ürün lideri olma konusuna daha yakından bakmak için sıradaki bölüme ilerlemeliyiz.
Ürün Yöneticiliğinden Ürün Liderliğine Geçiş
Ürün liderliği, ürün yöneticiliğinden geçer. Ürün lideri olmak isteyen ürün yöneticileri ise daha önce üstlenmedikleri sorumlulukları üstlenmeye ve yeni beceriler edinmeye hazır olmalıdır. Çünkü ürün liderliğine baktığımızda iki ana sorumluluğun ürün ve ekip yönetimi başlığında belirdiğini görüyoruz. Her ne kadar ürün sorumluluklar bir ürün yöneticisi için epey tanıdık olsa da, ekip yönetimi bir o kadar da yabancı görünebilir. Kısacası ürün yöneticiliğinden ürün liderliğini geçişte daha önce pratik edilmemiş olan ekip yönetimi sorumluluğu yolumuza çıkarken, halihazırda tanıdığımız ürün görevlerinin içeriği de değişiyor. Bu geçişi daha da somutlaştırmak amacıyla bakmamız gereken en doğru yer ise yetkinlik modeli oluyor. Eğer ürün yöneticiliğinden ürün liderliğine geçişte tüm gerekenleri uygulayarak öğrenmek istersen, PM 301: Ürün Liderliği eğitim programımıza başvurabilirsin.
Ürün Yönetiminde Yetkinlik Modeli Nedir?
Beceri haritalarından sıklıkla bahsediyor, soft skills (iletişim becerileri) ya da hard skills (teknik beceriler) ile donattığımız listelerle çıkageliyoruz. Ama yetkinlik modeli, tek bir beceriyi işaret etme yerine, bir çalışanı daha başarılı kılacak olan bilgi, beceri ve davranışların tümüne kuşbakışı açısından bakar. Yani yetkinlik modeli ile gerekli beceriler haritasını karıştırmayalım. Çünkü yetkinlik modelinin bileşenleri spesifik beceriler değil, yumuşak ve teknik becerilerin bütününe bakar. Mesela ürün yönetimi yetkinlik modeli temel, fonksiyonel ve yönetsel yetkinlikler olmak üzere üç gruba ayrılır. Temel yetkinlikler istinasız her çalışanda aranırken (işe vaktinde gelme), fonksiyonel yetkinlikler işin performansını artırır (veri analizi). Yönetsel yetkinlikler ise yönetim pozisyonunda yer alan profesyonellerden beklenir. Ürün yöneticiliğinden ürün liderliğine geçişte bu modelin ne yönde değiştiğine bakalım şimdi de:
Başarılı Bir Ürün Liderinden Neler Beklenmektedir?
Bu bölümde ürün liderinin sorumluluklarını dernilemesine inceleyeceğiz ve neleri yapması gerekiyor, hangi çıktıları elde etmeli gibi kritik soruları yanıtlandıracağız. Yine bahsettiğimiz gibi temel olarak ekip yönetimi ve insan kaynakları yönetimi sorumluluklarını bu bölümde de masaya yatıracağız. Buna ek olarak ürün stratejisinde ve büyüme hedefinde ürün liderinin etkisini de irdeleyeceğiz.
Kaldıraç Etkisi Nedir?
Ürün liderinden beklenilen, toplam çıktıyı ve varolan kaliteyi artırmasıdır. Bunun için ürün lideri ekiptekilerin bireysel gelişimi ve ekibin topyekün gelişimini iyileştirmek; buna ek olarak süreçleri ve sistemleri optimize etmekle yükümlüdür. Kısacası, ürün liderinin başarısını, kaldıraç etkisininin daha da yükselmesiyle formüle edebiliriz. Kaldıraç etkisini yükseltecek ilk element olan ekip gelişimi ve yönetimine baktıktan sonra ise süreçleri geliştirme ile mükellef Product e-Engine konusuna bakacağız.
Ürün Liderliğinin Getirdiği Yönetimsel Görevler ve Beklentiler
Bir ürün liderinin daha iyi ürün çıktıları alması için sorumlu olduğu yöneticilik rollerini üç kulvarda inceleyebiliriz:
- Çalışan yöneticiliği ve mentörlük
- Ekip liderliği
- İnsan kaynakları yönetimi görevleri
Ürün liderinin sorumluğu olduğu ekipte yer alan her bireyin ortaya koyduğu çıktı, gün sonunda ürün çıktısına pozitif ya da negatif etki sağlar. Bu etkiyi pozitif kılma noktasında ürün lideri, ürün yöneticisinin gelişim sürecini yakından takip etmelidir. Bu noktada yetkinlik modeli, OKR-KPI sonuçları ile iş durumu ve çepeçevre değerlendirme ürün liderine düşen işlerden.
Konu, doğru ekip yönetimi ile ekip çıktısını artırmak olduğunda ürün liderinin görevlerini sıralarken, kaldıraç etkisi yüksek aktivitelerden bahsetmeden olmaz:
- Yüksek Kaldıraçlı Aktiviteleri Belirlemek: Ekibi ve organizasyonu etkileyen, verimliliği artıran aktiviteler düzenlenebilir.
- Ekiplerle Net İletişim Kurmak: Geri bildirimlerde bulunmak, eğitimler ve koçluk sağlamak.
- Stratejik Kararlar Almak: Ekiplerin ihtiyaçlarını karşılayacak, organizasyonel hedeflerle uyumlu kararlar almak.
- Zamanında ve Doğru Kararlar Almak: İş süreçlerini aksatmamak için hızlı ve doğru kararlar vermek.
- Ekipler Arası Koordinasyonu Sağlamak: Farklı ekipler arasında iş birliği ve uyum sağlamak.
- İyi Planlama Yapmak: Ürün stratejilerine paralel projeleri ve hedefleri doğru şekilde planlamak.
- Kritik İletişim Yapmak: Organizasyon içinde bilgi ve geri bildirim paylaşarak etki yaratmak.
- Sistem ve Prosedürler Oluşturmak: Verimliliği artıracak uygun sistem ve süreçleri kurmak.
- Ekiplerin Ortak Çalışmasını Desteklemek: Çapraz ekip çalışmasını destekleyen dokümantasyonlar geliştirmek.
Ayrıca ürün lideri, ekip üyelerini bir kaynak olarak yönetmekten de sorumludur. Yani, nasıl bir insan kaynakları uzmanı işe alım yapıyor, mülakatlar yürütüyor, ücretlendirme ve mesai saati gibi konularda yardım sağlıyorsa, ürün lideri de ekibi bu noktalara dikkat ederek oluşturuyor. Sağlıklı bir işe alım için ürün liderini izlemesi gereken adımlar ise:
- Doğru adayların sürece dahil edilmesi ve aday sayısının artması ile kaliteli bir aday havuzu oluşturmak,
- Doğru adaya erişmek için gerekli süreci tasarlayıp adayı da daha az adım ve kısa süreli işlerle memnun ederek efektif bir süreç yaratmak
- Teklif verilen kişilerden olumlu geri dönüş yapanların sayısını artırmak
Ayrıca, ürün yöneticisinin imzası sayılan vaka çalışmaları ve mülakat süreci ise ürün liderinin en dikkatli olması gereken konulardan biridir. Bu noktada adayın soruna yaklaşımı, küçük parçalara ayırması, çözüm önerisi sunup bunu nasıl tartıştığı gibi konular da eleme ya da işe alım kriterlerindendir.
Product Engine ile Ürün Yönetimi Süreçlerini İyileştirme
Product engine, şirketin ürün yönetimi süreçlerini daha etkili ve verimli kılmak adına başvurduğu tüm yöntem, süreç ve sistemlerin bir bütünüdür. Yani tıkır tıkır çalışan bir ürün için gerekli olan her şeyden product engine’in bir parçasıdır. Dört temel hedefi ise kaliteyi artırmak, sağlıklı iletişim, doğru önceliklendirme ve periyodik izlemedir.
Ürün Stratejisi: Özellik Kuvvetlendirme, Kapsam Genişletme ve Süreç Kuvvetlendirme
Ürün liderinin sorumluluklarından ve uzmanlık alanlarından bahsederken strateji konusunda derinleşmesini ne kadar da sık tekrarladık. Bu noktada ürün stratejisi özellik kuvvetlendirme eksenli olup, product market fit’i (pazar-ürün uyumunu) yakalamasını sağlamayı hedefler. Ürün liderleri, bir özelliği masaya yatırdığında değerlendirmek için bu tabloyu göz önünde bulundurabilir:
Ürün yaşam döngüsünde de işlediğimiz gibi pazarda yer alan ve başarı kazanan ürünler bir süre sonra doygunluğa ulaşır ve düşüşe geçer. Bu durum yaşandığında başvurulması gereken strateji ise ürünün kapsamını genişletmektir. Ürün liderinin kapsam genişletmek için başvurabileceği 3 farklı yöntem vardır.
- Mevcut kullanımı yeni kullanıma adapte etmek
- Bütünleyici bir şekilde yaklaşarak değer teklifini tekrardan tanımlayıp benzer problemleri hedeflemek
- Yeni kullanım alanları belirleyerek yepyeni değer teklifinde bulunmak.
Süreç kuvvetlendirme ise, ölçek büyümesine rağmen belli sorunlar (örneğin düşük NPS skoru) çözüme kavuşmadığı noktada değer kazanıyor. Yani ölçek büyüdükçe mevcut problemler de büyüyecek ve bu stratejiyi gündeme getirecektir. Bu noktada doğru orantıda bir ölçeklendirme yapılmalıdır. Yani ürün geliştikçe teknolojik altyapının da gelişebilmesi, ekip büyüdükçe süreçlerin de yenilenmesi ve kullanıcı sayısı arttıkça iç müşteriye dönük ürünlerin (sohbet botları) gelişmesi elzemdir.
Yapay Zeka Ürün Lideri Hakkında Konuşuyor
Product Lead, strateji ve uygulama arasında köprü kurarak ürün vizyonunu, ekipler arası iş birliğini, önceliklendirmeyi ve Ürün Yöneticilerini yönlendirmeyi sağlar. Takımları şirket hedefleriyle uyumlu hale getirerek, ürünlerin değer sunmasını ve kısa-uzun vadeli hedeflerin dengelenmesini garanti eder. Ürün Yöneticilerinden farklı olarak daha geniş bir stratejik rol üstlenir, paydaşları yönetir ve sonuçları etkiler. Liderlik, pazar araştırması, risk yönetimi ve ürün analitiği gibi becerilere sahiptir. Şirketler büyüdükçe, karmaşıklığı yönetmek ve uyumu sağlamak için Product Lead’e ihtiyaç duyar. Bu rol, strateji, liderlik ve uygulama alanlarında uzmanlaşmayı gerektirerek, yüksek etkili karar alma ve organizasyonel etkiyle gelişir.
