Önceliklendirme, ürün yöneticileri için zamanı bir doğru yatırım aracı haline dönüştüren kıymetli görevlerden. Önemli kararları yönetmek, beklenen büyüme için fırsat yaratmak ve kullanmak gibi kritik noktalarda yapmamız gereken önceliklendirme, farklı formatlarla geliyor. Bazen içgüdü, bazen deneyimle tercihler yapsak da, ürün üzerinde eli olan herkesin de hemfikir olması ve kararımızdan emin olmamız için çeşitli önceliklendirme matrislerine ve tekniklerine bakıyoruz.
İçindekiler:
- Önceliklendirme (Prioritization) Nedir?
- RICE Çerçevesi ile Önceliklendirme
- Önceliklendirmede Yeni Bir Çerçeve: DRICE
- İki Adımda Önceliklendirme: MoSCoW
- MoSCoW’un Bir Adım Ötesinde Önceliklendirme: Kano
- Müşteri Edinimi Kaygısında BRASS ile Önceliklendirme
- Eisenhower Matrisi ile Önceliklendirme Nasıl Yapılır?
- Yapay Zeka Önceliklendirme Nasıl Yapılır Sorusunu Yanıtlıyor
Önceliklendirme (Prioritization) Nedir?
Önceliklendirme; görevler, fırsatlar ve çözümler arasından hangisinin ilk önce yapılacağına karar vermek ve pozitif bir etki yaratmak ya da başarıyı sürdürmek için yapılan bir aktivite, ödevdir. Ürün yöneticileri için kalabalık bir yapılacaklar listesi olduğunu her fırsatta ifade ediyoruz. Ayrıca hızlı değişen pazar şartları, trendler, teknolojik gelişmeler, kullanıcı davranışları ve beklentileri gibi pek çok parametre, önümüzde bekleyen işlerin önemi ve sırasında da anlık değişimlere sebep oluyor. En hızlı şekilde çözmemiz gereken sorun, en büyük etkiyi yaratacak özellik, değer önerisini en çok rezone edecek kullanıcı gibi, ürünü enlerde yaşatan elementler, ekibin ortak kararıyla hızlıca gündeme alınıyor.
Önceliklendirmeden Önce: Etki Türleri
RICE Çerçevesi ile Önceliklendirme
Intercom’un önceki ürün yöneticilerinden Sean McBride tarafından yaratılmış olan bu önceliklendirme çerçevesi, en ünlülerden.
- R = Reach (Ulaşma): Belirli bir zaman aralığında etkilenecek kişi sayısı
- I = Impact (Etki): Masif, yüksek, orta ve düşük ve minimum etki, sırasıyla 3x, 2x, 1x, 0.5x ve 0.25x çarpanına sahiptir.
- C = Confidence (Eminlik): Yüzde yüz, yüzde 80 ya da yüzde 50 eminlik.
- E = Effort (Efor): Projeyi canlıya almak için gerekli gün sayısı.
- Score = (R x I x C) / E
Önceliklendirmede Yeni Bir Çerçeve: DRICE
2023 yılında Darius Contractor and Alexey Komissarouk tarafından yayınlanan bu önceliklendirme çerçevesi, büyüme için öne atılan deneysel fikirlerden hangisinin çalışılması gerektiği noktasında yardım sağlıyor. RICE ile epey yakından bir ilişkisi olan DRICE, daha dar bir alan için işlev görüyor. Karar vermenin güç olduğu büyüme fikirleri arasında seçim yapmak için bu çerçeve aynı zamanda “Detaylı RICE” olarak da anılabilir. Bu detaylar şu şekilde gelişecektir:
- Bir hipotez – Projenin 1 paragraflık açıklaması ve neden bu proje için heyecanlı olduğunuzun sebepleri
- Bir etki tahmini – Araştırma, akran tartışmaları ve mevcut verilerin kullanımıyla desteklenen, projenin etkisini tahmin eden basit bir model
- Bir geliştirme/mühendislik tahmini – Projeyi geliştirecek kişi tarafından yapılan kısa bir araştırma, orijinal tahminin arkasındaki varsayımların teyit edilmesi
- Bir geri dönüş tahmini – Etki tahminini yapı tahminine bölerek yatırım getirisinin tahmini
Eğer RICE formülünü uyguladıysanız, sırada detaylandırma var:
- 30 saniyelik bir tahminden 30 dakikalık bir tahmin aralığında,
- Beklenen gelirin X$'ına göre bir göreceli puanlama sonrasında,
- Bunu yapsak güzel olmaz mıydı motivasyonuyla aksiyon almaya hazır olma
ile büyüme fikrinin hayata geçmesinde kesin bir karar varılabilir.
İki Adımda Önceliklendirme: MoSCoW
Kategorize etmek ve öncelik seviyelerini ayarlamak adımlarını atarak önceliklendirme işini başarıya hizalayabiliriz. MoSCoW çerçevene ismini veren dört kategori ise:
- Must-have items (kesinlikle olması gereken ögeler)
- Should-have items (olması gereken ögeler)
- Could-have items (olabilecek ögeler)
- Won’t-have items (olmaması gereken ögeler)
Fikirleri, özellikleri ya da ödevleri bu dört kategori altında topladıktan sonra, en önemliden en aza sıralamaya geçebiliriz. Bu önceliklendirme çerçevesinin en güzel yanlarından biri de, hem zorlu iş kararlarında, hem de bireysel seviyedeki görevleri düzene koymada bizlere fayda sağlamasıdır diyebiliriz.
MoSCoW’un Bir Adım Ötesinde Önceliklendirme: Kano
Kano, Agile bir önceliklendirme yöntemi olarak özellikle de ürün yöneticileri tarafından kullanılıyor. Bu çerçevenin özelliği ise, MoSCoW’a beşinci bir boyut ekleyerek müşteriye odaklanmasıdır. Müşterinin tercihleri nelerdir, müşterileri için ürünün değerini vurgulayan özellikler nelerdir gibi sorular Kano ile yanıtlanıyor. Bu modeli önceliklendirme için kullanırken ilk olarak gerekli anketler ve geri bildirimleri incelemek. Daha sonra ilgili özelliği beş gruptan biri altında sınıflandırarak ilerleyebiliriz:
- Must-have items (Kesinlikle olması gereken ögeler): Şayet bu özellik kullanıcıya sunulmazsa, beklentileri karşılamada başarısızlıkla yüzleşilebilir.
- One Dimensional (Tek boyutlu): Müşterilerin, ürünü rakipleriyle kıyaslayacağı özelliklerdir ve rekabetçi avantajın altını çizer.
- Reverse (Tersi): Müşterileri memnun etmeyen özelliklerdir ve düşük memnuniyet skoruna yok açar.
- Attractive (Çekici): Müşterilerin ana kaygısı olmasa dahi ürünün cazibesini artıran özelliklerdir.
- Indifferent (Kayıtsız): Müşterilerin önemsemediği özelliklerdir.
Müşteri Edinimi Kaygısında BRASS ile Önceliklendirme
Yeni müşteri kazanmak dediğimizde, aklımıza pek çok fikir geliyor. Bunun dezavantajı ise ortaya kodyuğumuz her fikrin ilk safhada en iyisi olduğunu düşünmek ve heyecanına kapılmak. Burada müşteri ediniminde elimizi güçlendirecek özelliği, kanalı ya da kampanyayı önceliklendirmek için sezgilere değil, yapılandırılmış kararlar vermek gerektiğinde ise BRASS vakti gelmiştir.
- B= Blink, Sezgi (1 ile 5 arasında puanlanır)
- R=Relevance, Ürün ve kanal uyumu (1 ile 5 arasında puanlanır)
- A=Availability, Kolaylık ve Maliyet (1 ile 5 arasında puanlanır)
- S=Scalability, Büyümeye yatkınlık (1 ile 5 arasında puanlanır)
- S=Score, her adımda elde edilen puanların çarpımı
Eisenhower Matrisi ile Önceliklendirme Nasıl Yapılır?
ABD’nin 34.başkanının adını taşıyan bu önceliklendirme matrisi, acil ve acil değil kategorileri ile şekilleniyor. Acil olanlar gündeme alınırken, aciliyet seviyesi düşük olanlar ise erteleniyor. Zaman kaygısı ile şekillenen bu matristeki bir diğer element ise önem oluyor. İşte önceliklendirme için kullandığımız Eisenhower matrisi şöyle görünüyor:
Yapay Zeka Önceliklendirme Nasıl Yapılır Sorusunu Yanıtlıyor
- ABCDE Yöntemi: Görevler A (yapılmalı) ile E (çıkartılacak) arasında kategorilere ayrılır. Bu yöntem, görevleri devretmeye ve gereksiz olanları ortadan kaldırmaya odaklanır.
- Scrum Önceliklendirmesi: Görevlerin önemine ve sırasına odaklanır. Bazı görevler diğerlerine bağlı olduğunda, işleri mantıklı bir sıraya koymanıza yardımcı olur.
- Bubble Sort Yöntemi: Görevleri tek tek karşılaştırarak daha önemli olanları sola kaydırır ve sonunda görevleri öncelik sırasına göre sıralar. Bu, görevleri karşılaştırmanın ve sıralamanın basit bir yoludur.
- En Önemli Görev (MIT) Yöntemi: Her gün bir ila üç yüksek öncelikli görevi seçmeye odaklanır. Bu yöntem, hedeflere odaklanmanıza yardımcı olur ve önemli görevlerin her gün yapılmasını sağlar.
- Ivy Lee Yöntemi: Her günün sonunda, ertesi gün üzerinde çalışacağınız altı görev seçin. Bu görevleri önceliklendirin ve birer birer ele alın. Bu yöntem, derin odaklanmayı teşvik eder ve verimliliği artırmaya yardımcı olur.
