Bir ürünün ilk aşamasına dönelim. Henüz bir fikir olduğu aşamaya… Her ürün ne kadar fazla kullanım hacmine sahip olsa da, bir zamanlar sadece inovatif bir zihne düşen şüphe, acaba veya bir sezgiydi. Ancak bu sezgiler, hisler ve fikirlerin bir ürüne dönüşmesi ve başarı yakalaması, doğumunun tam zıttı bir süreçle gerçekleşmeli. Yani hisler veya sezgiler gibi anlık ve gerekçelendirilmemiş değil, üzerine düşünülmüş ve testlerle kanıtlanmış eylemlerle… Bugün, bir ürünün başarısı adına aldığımız kararlar ya da inovatif fikirlerin nasıl valide edileceğine odaklanıyoruz. Bunun için a/b testi, eye tracking, concierge testi ve konsept testine yakından bakıyoruz.
İçindekiler:
- Neden Validasyon, Neden Bu Kadar Test?
- Nicel ve Nitel Ürün Testleri
- A/B Testi Nedir? Nasıl Yürütülür?
- Concierge Testi Nedir? Nasıl Yürütülür?
- Konsept Testi Nedir?
- Yapay Zeka Ürün Validasyon Yöntemleri Üzerine Konuşuyor
Neden Validasyon, Neden Bu Kadar Test?
Bir ürün yöneticisi test yapmalı mıdır sorusu açık uçlu olduğu kadar, pek çok farklı fikre de açık. Ancak emin olduğumuz bir şey var ki, o da her başarılı ürünün arkasında doğru testler olduğudur. Kısacası, ürün yöneticisi bizzat test yapmasa da, ürünün teste tabi tutulmasını destekler, süreçleri yönetir ve ürünü analiz eder. Çünkü ürün testleri kullanıcı için doğru ürünü doğru şekilde geliştirme konusunda yön gösterir, pazara uyumun temelini oluşturur ve kullanılabilirlik hedefini yakalar. Aksi takdirde sezgiler ve aceleye gelmiş fikirlerle ürüne yön vermek, hedeflenen başarıyı yakalam konusunda bir nevi kumar oynamak anlamına gelir.
Nicel ve Nitel Ürün Testleri
Ürün yaşam döngüsünde ortaya attığımız bazı fikirlere “tamam mı devam mı” sorusunu sormak için kullandığımız test listesi epey uzun. Ancak en temelinde bu testler nitel ve nicel olarak ikiye ayrılabilir. Nitel testler özellikle keşif aşamasında ortaya çıkarken, kullanıcı davranışlarını anlama ve empati kurma konusunda yardımcı olur. Ancak iş veriye dayalı kararlar alma noktasına geldiğinde ihtiyacımız olan ise nitel testlerdir. Nicel testlere örnek olarak kullanıcı araştırmaları ve concierge testi örnek gösterilebilir. Ancak veri saflarında karşımıza a/b testi, ve zaman zaman konsept testi de çıkabilir.
A/B Testi Nedir? Nasıl Yürütülür?
A/B testi çoğunlukla iki varyanttan oluşan bir kullanıcı deneyimi araştırma metodudur. Bu metot, daha iyi performans sağlayacağını düşündüğümüz bir etmenin verilerle desteklenmesi veya çürütülmesi üzerinedir. Ancak bazı testler yetersiz veri dolayısıyla bizleri sonuçsuz bırakabilir.
A/B Testini Yürütmek
Test aşamasına geçmeden önce yapmamız gereken en önemli şey, değişim hipotezini ve metrikleri en açık şekilde belirlemektir. Aksi takdirde test bir validasyon değil, bizim fikirlerimizi savunabilmemiz için bir araç olur. Metrikleri ve hedefleri belirledikten sonra gerekli örneklem büyüklüğünü belirlemeliyiz. Daha sonrasında kullanıcılar rastgele A ve B seçeneklerine yönlendirilecektir. Kullanıcılara da, kendimize de belli bir süre tanıyalım ve tüm veriyi toplayalım. Ama iki varyantın da doğru şekilde çalıştığından emin olmayı da unutmayalım.
A/B Testinin Sonuçlarını Okumak
Analiz esnasında p değeri ve etki büyüklüğüne odaklanmalıyız. Eğer p < 0,05 sonucu ile karşılaştıysak, bu test sonucunun şans eseri ortaya çıkmadığı anlamına gelir. Daha sonrasında ana metrikler ve yan metrikler için elde edilen sonucu bir kez daha değerlendirmek, muhtemel değişimin yan etkilerini anlamaya yardımcı olacaktır. Örneğin, kayıt esnasındaki yeni anket daha yüksek doldurma oranları getirse de, daha düşük bir satın alma oranına yol açabilir. Yani, günün sonundaki veri ana hedefimiz için hipotezimizi doğrulasa da, daha geniş bir perspektiften baktığımızda nihai karar için son sözü söylemekte yetersiz kalabilir.
Concierge Testi Nedir? Nasıl Yürütülür?
Concierge testi, bir değer önerisini manuel ürünlerle sunup gerçek kullanıcılarla değerlendiren bir validasyon metodudur. Bu ürüne kullanıcı ihtiyaç duyuyor mu? Bu ürün bireyler için kullanışlı mı? Sorularını yanıtlamak için kullanıcıya kulak verdiğimiz bu test, düşük maliyetli olması, ürünün manuel şekilde hazırlanıp sağlanması ve doğrudan etkileşimle güçlü bağlar kurması ile öne çıkıyor. Örneğin, Food on Table ürünü, concierge testi konusu açıldığında bahis konusu oluyor Öğün planlaması için asistanlık sağlayan bu ürün, manuel şekilde hazırlanmış alışveriş listesi ve öğün planını kullanıcıya sunmuştur. Daha sonrasında toplanan geri bildirimlerle, ihtiyaçları daha net bir şekilde karşılayan bu ürün şekil alıyor.
Adım Adım Concierge Testi Yürütelim
Konsept Testi Nedir?
Konsept testi, bir ürünün pratik yönünü göstermeksizin, bir fikir olarak kullanıcıdaki karşılığını anlamaya yardımcı olan validasyon metodudur. Senaryolar üzerinden ürün fikrini aktardığımız bu test, ürünün keşif döneminde, oldukça yüzeysel şekilde gerçekleşiyor. Yani, böyle bir ürün olsa kullanır mıydın? Sorusuna verilen yanıtlar, validasyon noktasındaki nihai delilimiz oluyor. Ancak bu testi uygularken yalnızca bireylerin hayal gücüne değil, prototiplere de dayanarak ürünü mümkün mertebe somutlaştırabiliriz. Eğer konsept testi uygulayarak keşiften geliştirmeye kendinden emin bir şekilde geçmek istersen, şu dört metottan birini uygulayabilirsin:
- Karşılaştırmalı Test (Comparison Testing): Farklı konseptleri kriterlere göre karşılaştırır, en çok tercih edilen özelliklere üründe yer vermenin ilk adımını atabilirsin.
- Monadik Test (Monadic Testing): Önce hedef kitle küçük gruplara ayrılır ve her biri yalnızca bir ürün özelliğini test eder. Bu yöntemde konseptler arasında karşılaştırma yapılmazken, yalnızca özellikler değerlendirilir.
- Sıralı Monadik Test (Sequential Monadic Testing): Hedef kitle yine küçük gruplara ayrılır ve her grup konseptleri rastgele değerlendirir. Daha sonra katılımcılar diğer konseptleri de inceler ve geri bildirim sağlar.
- Proto-Monadik Test (Proto-Monadic Testing): Sıralı monadik ve karşılaştırmalı test yöntemlerinin bir hibriti olan bu yöntemde kullanıcılar konseptleri inceler, özellikleri karşılaştırır ve en sonunda, en uygun bulduğu birini tercih eder.
Yapay Zeka Ürün Validasyon Yöntemleri Üzerine Konuşuyor
Ürün doğrulama, ürün özelliklerinin müşteri ihtiyaçlarını ve sorunlarını karşılayıp karşılamadığını test eden sürekli bir süreçtir. Varsayımları gerçek verilerle doğrulayarak ürün-pazar uyumunu sağlar, geliştirme risklerini ve maliyetlerini azaltır. Süreç, araştırma kapsamını belirlemeyi, anketler ve diğer yöntemlerle müşteri geri bildirimi toplamayı ve bulguları geliştirme kararlarını yönlendirmek için analiz etmeyi içerir. Yeni ürünlerin tahmini %95'i başarısız olduğundan, doğrulamaya erken başlamak ve ürün yaşam döngüsü boyunca sürdürmek çok önemlidir.
