Konu AI olunca laf dönüp dolaşıyor ve yine bazı işleri devralmasına geliyor. Her ne kadar bu yüzeysel yaklaşım yanlış olsa da, insan gücüne olan talebin AI’a kaydığını da inkar edemeyiz. Bu gerçeklik, tüm dikkatleri üreten değil, yöneten pozisyondaki tasarım liderlerine çekiyor. Çünkü tasarım liderlerinin rolü AI karşısında varlığını koruyacak olsa da, önemli ölçüde değişiyor. Bu içerikte ilk olarak tasarım liderinin klasik dönem görevlerine bakacağız. Ardından, yapay zeka çağında tasarım liderliğinin hangi sorumlulukları beraberinde getirdiğini inceleyeceğiz. Haydi başlayalım!
İçindekiler:
- Tasarım Lideri Kimdir? Görevleri Nelerdir?
- Tasarım Liderinin Yapay Zeka Çağına Doğru Atması Gereken İlk Adımlar
- İkinci Aşama: Süreçleri Yeniden Kurgulamak
- Üçüncü Aşama: Ekipleri Yeniden Kurgulamak
- Özetle Yapay Zeka ile Dönüşen Tasarım Lideri Rolü
Tasarım Lideri Kimdir? Görevleri Nelerdir?
Tasarım lideri; daha kaliteli tasarım sonuçları elde etmek için stratejiyi ve tasarım ekibini yöneten, aynı zamanda paydaşlarla iş birliği yapıp etkili iletişim kurarak tasarımın değerini ortaya koyan kıdemli bir profesyoneldir. Bir tasarım liderinin günlük işlerine daha yakından baktığımızda ise karşımıza şu liste çıkıyor:
İnsan Yönetiminde
- Ekip daha verimli çalışmasını üst seviyede üretim yapmasını sağlamak.
- Aday bulma, görüşme, işe alım, onboarding, performans değerlendirmesi, terfi ve işten çıkarmalar gibi işe alım süreçlerini yönetmek
- Tasarım ekibini yapılandırmak ve iş yükünü en iyi şekilde bölüştürecek yapıda organize etmek
- Koçluk rolü üstlenerek tasarımcıların yetkinliklerini değerlendirme, gelişim planları hazırlama ve mentorluk yapmak
- Ürün yöneticisiyle birlikte hedeflerin tanımına katkıda bulunmak ve hedeflere sadık kalınmasını sağlamak. Bu noktada tasarımcıların hedeflerinin, ürün ekiplerinin hedefleriyle (örneğin OKR'lar) aynı doğrultuda olması gerektiğini de not düşelim.
- Beklentileri tanımlama, performansı ölçme ve sürekli iyileştirme kültürü oluşturmak.
Bu kapsamda tasarım lideri şu sorulara yanıt arar:
- Daha hızlı üretim için neler yapılabilir?
- Kaliteli tasarım için hangi beceriler geliştirilmeli?
- Neler standartlaştırılabilir?
- Sürekli öğrenme nasıl desteklenebilir?
Eğer kariyerinde yükselmenin yolunu arayan bir tasarımcıysan, kim bilir; belki de tasarım liderliği tam senin içindir. Ancak bu rolde başarı kazanmak için doğru becerileri geliştirmek şart. Bu noktada Burç Taluğ ile UX Liderliği: Kullanıcı Odaklı Tasarımın Yönetimi eğitimine katılabilirsin!
Tasarım Yönetiminde
- Ürün lideriyle birlikte ürün vizyonunu oluşturma, geliştirme ve hikaye ya da prototip gibi araçlarla paylaşmak.
- Tasarım stratejisini kurgular ve ekip olarak hangi yetkinliklerin geliştirilmesi gerektiğini tanımlar. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Hızlı prototipleme,
- Görsel tasarım kalitesinin artırılması,
- Kullanıcı araştırmalarının kurumsal düzeye taşınması
- Önemli not: ürün lideri strateji geliştirirken ürün özelliklerinden ziyade tasarım ekibi için önemli altyapı yatırımlarına odaklanmalıdır.
- Kurumdaki tasarım olgunluğunu artırmak, kullanıcıyı daha iyi anlamak, tasarım süreçlerinin ve araştırmaların benimsenmesini sağlamak için tasarım elçiliği görevi üstlenir.
Tasarım Liderinin Yapay Zeka Çağına Doğru Atması Gereken İlk Adımlar
Yapay zeka, pek çok tasarım işini devralarak hızlı biçimde çıktılar üretiyor. Bu gerçeklik, tasarımı bizzat üretenler için kendilerini geliştirme konusunda bir çağrı niteliği taşıyor. Her ne kadar tasarım liderleri, yapay zekanın gelişmesiyle birlikte daha güvenli bir konumda gibi görünse de, bu durum yakın gelecekte değişebilir. Tasarım liderlerinin de bu dönüşüme hızla ayak uydurması gerekiyor. Aksi takdirde, bir şirketin tasarım vizyonunu belirleyecek kişi; belki CEO, belki de CTO gibi farklı bir yönetici olabilir.
Peki, yapay zeka çağında tasarım liderleri dönüşümü gerçekleştirmek için hangi adımları atmalı?
- Geleceğe dönük bir vizyon oluşturmalı ve bunu üst düzey yöneticilerle paylaşmalı
- Fırsatları, tehditleri ve ekibinin bu değişimlere nasıl adapte olacağını içeren bir tasarım stratejisi geliştirmeli
- Yalnızca verimlilik değil, yaratıcılık ve iş birliği olanakları da sunan AI araçlarını keşfetmeli
- Bazı işleri otomasyona, bazılarını ürün yöneticileri ve geliştirme ekiplerine; karmaşık ve yaratıcı problemleri ise kıdemli tasarımcıların liderliğine devreden çok katmanlı bir sistem kurmalı
- "Full-stack" yani hem tasarım hem geliştirme sınırlarında çalışabilen (unicorn ya da design engineer olarak da bilinen) yetenekleri önceliklendirmeli
İkinci Aşama: Süreçleri Yeniden Kurgulamak
Yapay zekanın pek çok işi üstlenmesi, tasarım ve geliştirme süreçleri arasındaki sınırları daha da bulanıklaştırıyor. Artık bir tasarımcının görevini, farklı kişiler ya da araçlar üstlenebiliyor. Üstelik iyi yapılandırılmış, token bazlı ve koda entegre sistemler sayesinde tasarımcı olmayan ekip üyeleri de gerekli müdahalelerde bulunabiliyor. Tasarım ile geliştirme iç içe geçtikçe, bu görev paylaşımının sağlıklı gerçekleşmesi için tasarım sistemleri kritik bir rol oynayacak.
Bu durum, tasarım liderlerinin yapılacaklar listesine şu maddeleri ekliyor:
- Tasarım sistemine özel bir ekip kurmak
- Kodu tasarıma entegre edecek yapılar oluşturmak
- Tasarımcı olmayan ekip üyelerine gerekli temelleri sunacak eğitimler vermek
- İnsan müdahalesinin nerede gerektiğini belirleyen net kurallar tanımlamak
Bu adımlarla birlikte tasarım liderleri, ekiplerini ve süreçlerini yapay zeka çağının dinamiklerine daha uygun hale getirebilir.
Üçüncü Aşama: Ekipleri Yeniden Kurgulamak
Yapay zekanın yükselişi elimizden işleri tamamen almasa da, yetkinlik tanımlarında köklü değişikliklere yol açtı. Artık yalnızca belli bir alanda uzmanlaşmış kişilerden ziyade, farklı konularda yetkinlik kazanmış ve esnek çalışabilen tasarımcılara ihtiyaç duyacağız. Bu da tasarım liderlerinin klasik işe alım kriterlerini yeniden gözden geçirmesi gerektiği anlamına geliyor. Eğer tasarım liderlerinin aradığı profile bakacak olursak:
- AI okuryazarı
- Full-stack, yani UX’ten koda, görsel tasarımdan sistem mimarisine etkin şekilde çalışabilen
- Belirsizlikle başa çıkabilen, sistemsel düşünen
- Arayüz değil süreç tasarlayan, uçtan uca deneyimi görebilen
kişilerin birkaç adım daha önde olacağı tahmin edebiliriz. Üstelik sadece üretimde etkin olmak değil, aynı zamanda stratejik bakış açısına sahip olmak da giderek daha fazla önem kazanıyor. Bu tasarımcılar; disiplinlerarası çalışabilen, fikir aşamasındaki projeleri hayata geçirebilen, iç ürünleri tasarlayabilen ve yapay zekanın henüz yeterli olmadığı kullanıcı akışlarını kurgulayabilen kişiler olacak.
Özetle Yapay Zeka ile Dönüşen Tasarım Lideri Rolü
Yapay zeka, pek çok tasarım görevinde aktif rol oynayacak kadar gelişti ve gelişmeye devam ediyor. Bu durum, tasarımın, ekiplerin ve rollerin dönüşümünde dönüştürücü bir güç olarak ortaya çıkıyor. Bu içerikte, yapay zeka çağının tasarım liderleri için ne anlama geldiğini ve neleri değiştirdiğini ele aldık. Gördük ki, tasarım liderleri tam şu anda harekete geçmeli ve AI araçlarını tanımalı. Ayrıca, bir vizyon ve stratejiyle yönetim ekiplerini de harekete geçirmeliler. Ardından, hem süreçlerin dönüşümü hem de uygun yetkinlikteki tasarımcıların ekibe katılımıyla yapay zeka çağına doğru 10’dan geriye sayabilirsiniz. Parlak bir gelecek ve inovasyon dileğiyle; hoşça kalın!