Zaman makinesi! Beni 2006’ya götür. Çünkü tasarım sistemlerinin bugünkü halini anlamak için geçmişe bir göz atmak istiyorum. İşte’ sun.com tüm gösterişli bileşen kütüphanesiyle tasarımcıları selamlıyor. Bir lider, iki ürün için tasarladığı binlerce modüler HTML, CSS ve JavaScript bileşenlerini her ay yayınlıyor. O günlerin tasarım sistemi sayılabilecek olan bu bileşenler kütüphanesinden bugüne çok şey değişti. En önemlisi de eli iki ürünün üstünde olan bir lider gibi tek kişi değil, artık bu sistemlerden takımlar sorumlu. Bugün, tasarım sistemlerini ölçeklendirirken takımlar nasıl yapılandırılmalı konusu tartışıyor ve 3 farklı modele bakıyoruz.
İçindekiler:
- Tasarım Sistemlerini Hayata Geçirmek İçin Nasıl Organize Olmalı?
- Tek Kişilik ya da Solitary Model
- Merkezi Ekip Yapısı
- Federal Model
- Sonuç
Tasarım Sistemlerini Hayata Geçirmek İçin Nasıl Organize Olmalı?
Zaman makinesi! Beni 2024’e getir. Çünkü çok şey değişti. Artık bileşenlerin yayınlandığı sayfalardan, sofistike tasarım sistemlerine çoktan vardık. 2024’te tasarım sistemlerine çok daha fazla kişi dahil oluyor, daha fazla parçalar dahil ediliyor ve bu sistemleri yönetmek özel pratikler istiyor. Büyük organizasyonlar, artık yüzlerce tasarımcının web, uygulama, masaüstü ve müşteri odaklılık gibi farklı alanlarda çalıştığı dijital tasarımı benimsiyor. Tasarımcılar kod yazıyor, geliştiriciler tasarım yapıyor, ürün yöneticileri ise her işin içinde. Peki bu sayılarla baş etmek için tasarım sistemleri ölçeklenirken, nasıl bir takım yapısı benimsemeli? 3 seçeneğimiz var:
Tek Kişilik ya da Solitary Model
Tek kişilik diye andığımız bu modelde esas olan, kendin pişir kendin ye mantığı ile tasarım sistemlerinin oluşturulması ve kullanılması ve bir de “bizde pişer komşuya düşer” anlayışıyla yayınlanmasıdır. Bu modelde tasarım sistemi oluşturulduktan sonra herkesin erişimine açık hale getirilebilir. Ancak bu tasarım sistemleri her ihtiyacı tam anlamıyla karşılamakta doğal olarak yetersiz kalmaktadır. Çünkü ana amaç tasarımcının kendi ürününe yanıt aramasıyken, yani kendi pişiriyor ve kendi yiyorken, farklı ihtiyaçlar için esneklik sağlamak bu modelde kaygılar arasında yer almıyor. Eğer front-end gücünüz, bütçeniz ve tasarım hakimiyetinin yeterli olmadığı bir girişim içindeyseniz, bu model kısıtlı da olsa fayda sağlayabilir. Bu modele örnek arayacak olursak, karşımıza Bootstrap gibi hazır kütüphaneler çıkabilir.
Merkezi Ekip Yapısı
Tasarım yapmayan tasarım sistemi ekibi demek yerine kısaca merkezi ekip yapısı diyoruz. Bu yapıda sağlanan destek, diğer ekiplerin kullanımı için kararlar ve bileşenler geliştirmek olarak karşımıza çıkıyor. Merkezi yapıda çalışan bu takım, tasarım dilini ve sistemi kendisi oluşturmuş ya da dış bir ajans tarafından üretilen bir vizyonu uyguluyor olabilir. Bu ekip, “mevcut bir sistemi kavrayıp uygulamanıza yardımcı olabiliriz, ne gerekiyorsa bize söyleyin” yaklaşımıyla çalışıyor.
Federal Model
Federated, ya da çok temsilcili bu model tasarım olgunluğu, becerileri ve hedeflerinde en yüksek performansı göstermek isteyenler için geliyor. Bu modelde en iyi tasarımcılar, ürün ekiplerinden ayrılmadan, sistemi belirleyip ekibin geri kalanına benimsetmek için çalışır. Örnek olarak, Google Design’ın Material Design sürecini ele alabiliriz.
Tasarım sistemlerinden sorumlu federasyonumuz, tasarım yönlendirmesini temsil eden ve yetkilendirilmiş bir grup tasarımcıdan oluşur. Bu grup, tasarım kararlarını birlikte alır ve bu kararları diğer ürün ekiplerine bildirerek sistemin yayılmasını sağlar. Ancak, her tasarımcı kendi ürün ekibine bağlılığını korurken, katılım durumları da zamanla değişebilir. Çok sesliliği beraberinde getiren bu model altında karar verme süreçleri ise epey yorucu ve zaman alıcı olacaktır. Çünkü öneriler, tartışmalar ve sorular her an karşınıza çıkabilir. Bunların kaydını tutmak, ekibin geri kalanına iletmek ve uzun uzadıya tartışmak ekibi epey zorlayacaktır.
Çok Temsilcili Takımlar Oluşturma Rehberi
Paydaşların Doğru Temsili
Tasarım sistemlerinin bir kanadı tasarımsa, diğeri de geliştirmedir. Her ne kadar artık tasarımcılar yazılıma, yazılımcılar da tasarıma dair donanımlı olsalar dahi, bu iki beceri setinin kendini çok daha yüksek bir performansta isteyen tasarım sistemlerinde doğru bir işbirliği gerekiyor. Federal modelde ise doğru ekibi kurmak için güvenilir temsilciler dahil olmalı ve gerçek projeler üzerinde yapılan çalışmalarla ekiplerin tasarım süreçlerine olan güvenini artırılmalıdır.
Ekipler Arasında Uzmanlığın Hükmü
Tasarım sistemleri için bir araya gelen temsilciler kendi uzmanlık alanlarını cömertçe beraberinde getirirken, ortak bir amaç uğruna ekipler arasındaki sınırlar ortadan kalkıyor. Her perspektiften bir katkı, federal ekiplerin daha zengin fikirler arasında değerlendirme yapıp en optimumunu seçmesine olanak tanıyor. Tıpkı senfoni orkestrasının büyüleyen sesi gibi…
Belgelemenin ve İletişimin Gücü Adına..
Tasarım sistemleri geliştirilirken bileşenler yaratmak ya da tasarım dili oluşturmak kadar, dokümantasyon da bir o kadar hayati öneme sahip. Tüm ekibe kılavuzluk edecek öneriler, kurallar ve kullanım durumları kendiliğinden oluşmaz elbette. Tüm bu açıklayıcı belgeler, örnekler ve kod parçacıkları sürekli olarak güncellenmeli ve ekip içinde ve arasında paylaşılmalıdır. Ancak gelin görün ki, federasyon takımlarında, karar vericinin belgeleri yazma konusunda yeterince zaman bulamaması yaygındır. Bu noktada liderler, ekip üyelerinin görevlerini tamamlayabilmeleri için alan ve zaman yaratmalı, dokümantasyona da en az diğer işler kadar önem atamalıdır.
Farklı Fikirlere Kapı Aralamak
Farklı işlerden, farklı yeteneklere sahip bireylerin bir araya geldiği federal sistemler, günden güne projeyi daha da sahipleniyor. Otonomi ve katkı sağlama istediği bu ekibe yerleştikçe farklı fikirlerin daha çeşitli ve yüksek seste çıktığına da şahitlik etmek mümkün.
Sonuç
Bu içerikte tasarım sistemlerinin geliştirilmesi ve ölçeklendirilmesinde elini kirletecek 3 farklı ekip yapısına baktık. Tek kişilik model, belirli bir esneklik sağlasa da sınırlı kalabilirken, merkezi ekip yapısı daha fazla destek ve yönlendirme sunmaktadır. Ancak daha uzun şekilde ele aldığımız Federal modelde tasarım olgunluğu ve yetenekleri en üst düzeye çıkıyor. Bu takım yapısının oluşturulmasında saydığımız paydaşların doğru temsili, departmanlardan bağımsız bir olarak düşünmenin önemi, dokümantasyon ve fikirlerin yeşermesi gibi değerli elementler ise herkese örnek olmalı diyerek bu içeriği noktalıyoruz. Bir sonrakinde görüşünceye değin hoşça kalın ve blog sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!
.webp)
