Zamana, departmanlara, paydaşlara ve kullanıcılara kadar uzanan hatları ile ürünün yolculuğu, oldukça kaotik görünebilir. Ancak her hareketin, değişimin ve gerekliliğin satır satır kaydedildiği, ürünün kara kutusu elimizde! Bugün, konumuz PRD ve ürün yöneticileri için adım adım ürün gereklilikleri dokümanı yazma rehberi oluyor. Agile mı, Waterfall mı ayrımına vakit harcamadan, ürünün sırlarını nasıl ölümsüz kılacağımızı öğrenelim.
İçindekiler:
- PRD - Ürün Gereklilikleri Dokümanı Nedir?
- PRD Neden Önemlidir?
- PRD Yazarken Düşmemeniz Gereken 6 Hata
- PRD Yazarken Kaçınmak Gereken 6 Hata
- 3 Temel Adımda PRD - Ürün Gereksinimleri Dokümanı Yazmak
- Yapay Zeka Özetliyor: Ürün Yöneticileri için PRD Yazmanın İncelikleri Nelerdir?
PRD - Ürün Gereklilikleri Dokümanı Nedir?
PRD, yani ürün gereklilikleri dokümanı, ürün geliştirme süreci boyunca ürünün amacı, özellikleri, faydasını, kullanıcının ihtiyaçlarını, iş gerekliliklerini, teknik detayları ve benzer pek çok detayın yer aldığı dokümandır. Bu dokümanın sorumluluğu neredeyse her zaman ürün yöneticisindedir. Çünkü ürünün her noktasına hakim olmadan bu dokümanın tam ve güncel bir şekilde hazırlanması zorlu olacaktır. Bazılarınız, bu dokümanı SRD, (software requirement documents), yani yazılım gereklilikleri dokümanı olarak da tanıyabilir. Ancak daha yenilikçi ve holistik ürün yönetimi anlayışı sonucu PRD’ler öne çıkmıştır.
PRD Neden Önemlidir?
PRD, çoğu zaman ürün yöneticileri için yapması çok eğlenceli olmasa da, en anahtar işlerdendir. Hatta yapay zekanın hızı ve kolaylığından faydalandığımız en önemli iş, PRD yazmak da olabilir. Çünkü bu belgeye her yerde, her zaman işimizin düşmesi çok olası. Çünkü PRD;
- Tüm paydaşların aynı sayfada olmasını sağlayan açık bir iletişim kanalıdır.
- Karar yönetimi için bağlam oluşturur, örneğin önceliklendirmenin ya da tasarım kararlarının gerekliliklerini belirtir ve sağlamasını yapar.
- Deneyimlerden ders çıkarmanın yalnızca sözde değil, dokümanda paylaşılmasını sağlar.
- Ürünün evriminin ve yaşam eğrisinin ritmini tutar, yeni kararların ve değişikliklerin seyrini bir zaman çizelgesi üzerinde görmemize fayda sağlar.
PRD Yazarken Kaçınmak Gereken 6 Hata
- Araştırma Yapmadan PRD Başına Geçmek: Pazar araştırması, rekabet analizi, kullanıcı araştırması ve ürününüzü diğerlerinden ayıran yönleri tam olarak belirlemeden işe başlamak, gömleğin ilk yanlış iliklenen düğmesi ile aynı sonuçları doğuracaktır.
- Kapsamının Fazla Geniş Olması: Bir ürün, herkesi mutlu edemez. PRD yazarken de gerek personalar, gerek hedef kitle tanımlamalarında yeterince spesifik olmak, herkesin doğru yere ve kişiye odaklanmasını mümkün kılacaktır.
- Fazla Teknik Bir Dil Kullanımı: PRD, bir ürün yaşam döngüsünün tüm aşamalarında rehberlik etme amacı taşır. Eğer PRD fazla teknik ve jargonlarla bezenmiş bir dil ile yazılırsa, hedeflediğimiz açıklık ve anlaşılırlığı yakalamamız güç olacaktır.
- Ürün ve Kullanıcı Tanımlarında Varsayımlarla Hareket Etmek: Ürün süreçlerinde herkesin sık sık düşebileceği bu hata, PRD için de tehlike yaratıyor. Kullanıcı ihtiyaçları, istekleri ve beklentilerinde kendi başımızdan pay biçmek, varsayımları gerçekmiş kabul etmek, ürünün yapabileceğinden fazlasını bir vaat olarak PRD’ye not düşmek, gün sonunda çığ etkisi ile beraber uyumsuzluklar getirecektir.
- Geribildirim Almaksızın PRD Yazmak: PRD, tüm ürün ve tüm paydaşlar için kaleme alınan bir rehberdir. Bu paydaşlardan geri bildirim almak eksiklikler, hatalar ve gerekli iyileştimeleri görmemize gerektiği noktada en faydalı PRD yazmamıza sandığımızdan çok katkıda bulunacaktır.
- Statik Dokümanlar Oluşturmak: 90’lı yıllarda 20-30 sayfalık PRD’ler kullanılırken, artık çevik ortamlar için oldukça dinamik PRD’ler yazmayı norm kabul etmeliyiz. Yani oldukça hızlı, temel gereklilikleri içeren ve mükemmel değil, her zaman daha iyiyi arayan güncel dokümanlar PRD’lerimiz için iskelet olmalıdır.
3 Temel Adımda PRD - Ürün Gereksinimleri Dokümanı Yazmak
PRD yazarken takip edeceğimiz adımlar; ürün özeti, ürün detayı ve gereklilikleri dokümana kaydetmek şeklinde geliyor. Her bir adımı tamamlamak için belirli görevlerimiz birbirini tamamlar ve ürünü herkese özetler niteliktedir.
Ürün Özeti Yazmak
Ürün özeti bölümünün ilk görevi, problemleri belirlemek ve doğru bir önceliklendirme yapmaktır. Problem alanını çizdiğimiz bu aşama, aynı zamanda çözüm projelerinin de demosunun yapıldığı ve yönetimin onayına sunulduğu adımdır. Ayrıca aktif katılımı da destekleyen bu aşama, çevik ortamın da istediği, detaylardan arınmış ve hedef odaklı süreçler için bir ön adım olarak düşünülebilir. Ürün özetini yazmak için ihtiyacımız olanları da şu şekilde listeleyebiliriz:
- Fırsat: Çözüme kavuşturmak istediğimiz sorun nedir? Hangi kullanıcı, hangi segment için çözüm önerisi sunuyoruz? Neden bu sorunu önceliklendiriyoruz?
- Destek ve Kanıt: Bu fırsatın geçerliliğini gösterecek olan kanıtlar nelerdir? Bunu çözmek için ürünü avantajlı konumda tutan elementler nelerdir?
- Başarı Metrikleri: Bu probleme odaklanmamız gerektiğini işaret eden nitel ve nicel veriler nelerdir?
- Hedef Dışı: Neyi, neden çözmüyoruz? Çözmediğimiz sorunların muhtemel kazanç ve kaybı neler olabilir?
Ürün Spesifikasyonu ile Detayları Netleştirmek
Sorunlar tespit edildi, çözüm alanı çizildi. Şimdi sırada ürün ya da özellik vizyonu belirleyerek ilgili projeyi çapraz fonksiyonel ekiplere daha küçük görevler halinde paylaştırmak yer alıyor. Önceliklendirdiğimiz sorunu ve ilgili çözümü takip eden şekilde şu detayları belirliyoruz:
- Kapsam: Bu ürün ya da özellik, hangi temel kullanıcı hikayesi ile ilişkili? Hangi fonksiyonel gereklilikler bu projenin kapsamı içinde yer almalı? Bu gerekliliklerden hangisi mecburi, hangileri opsiyonel?
- Deneyim: Kullanıcı deneyimi için nasıl bir akış hedefliyoruz?
- Risk: Hangi hipotezimiz yanlış çıkabilir? Bu hipotezleri nasıl bir teste tabi tutmalıyız? Hangi açık uçlu soruları, ne şekilde yanıtlamalıyız?
Özet ve Detaylar Bir Araya Geliyor: Ürün Gereklilikleri Dokümanını Tamamlama
Özet ve spesifikasyonu peşi sıra şu detayları da PRD’ye ekleyin:
- Teknik Detaylar: Kullanıcı deneyimini etkileyecek olan fonksiyonel gereklilikler varsa nedir? Bu özelliğin kullanımı ile ilgili veriler hangi araçlarla toplanmalı?
- Go-to-Market Planı: Özelliğin canlıya alınma tarihi nedir? Her aşama için hedeflediğimiz kullanıcıya erişim sayısı nedir?
- Geliştirme Planı: İlgili go-to-market planını gerçekleştirmek için gereken adımlar veya eylemler nelerdir? Her eylem için Doğrudan Sorumlu Kişi (DRI) kimdir? Her adımın ne zaman atılması gerekiyor?
Yapay Zeka Özetliyor: Ürün Yöneticileri için PRD Yazmanın İncelikleri Nelerdir?
Ürün Gereksinim Dokümanları (PRD’ler), ürün geliştirme sürecinde PM’lerin düşüncelerini netleştirerek ekiplerin uyumlu çalışmasını sağlar. PRD'ler, doğru bir yapıyla hazırlandığında liderlik ekiplerinden tasarımcılara ve mühendislik ekiplerine kadar herkesin yaratıcı katkıda bulunmasını ve etkili iş birliği yapmasını teşvik eder. Aynı zamanda, geçmiş kararları ve öğrenimleri belgelendirerek, ekiplerin gelecekte aynı sorunlarla tekrar karşılaşmasını önler. Etkili PRD'ler, sadece bir kontrol listesi ya da formalite değil, ürün geliştirme sürecini hızlandıran ve doğru kararların alınmasını sağlayan bir araçtır. Ancak, PM’lerin belgenin statik ve mükemmel olması yerine sürekli gelişim ve esneklik sağlayan bir süreç olarak görmesi gereklidir.
