User generated design, yani kullanıcı katılımlı tasarım yeni bir kavram olarak tasarım ve ürün dünyasının ilgi alanında yer almaya başlasa da, 1971’e kadar giden bir geçmişi var. 1971 yılında Manchester’da düzenlenen Design Participation Conference, şu soruyla beraber tasarım süreçlerinde köklü bir değişiklik getirdi: Kullanıcılar da tasarıma ortak olsalar ne olurdu? Bu motivasyon, farklı trendlere de zemin olduktan sonra günümüzdeki User Generated Design’ı bizlere getirdi. Bugün, kullanıcıların kendi deneyimlerini tasarımcılarla beraber yarattığı kullanıcı katılımcı tasarım konusuna eğileceğiz ve pratiklerine daha yakından bakacağız.
İçindekiler:
- User Generated Content Nedir?
- User Generated Design Nedir?
- Katılımlı Tasarım Nasıl Mümkün Hale Gelmiştir?
- Kullanıcı Katılımlı Tasarım Örneklerine Yakından Bakalım
- Kullanıcı Katılımlı Tasarımın Önemi Nedir?
- Kullanıcı Güdümlü Tasarımın Zorlukları ve Aşmak için İpuçları
- Yapay Zeka Kullanıcı Katılımlı Tasarımı Özetliyor
User Generated Content Nedir?
User generated content, yani kullanıcı katılımlı içerik, sosyal medya platformlarının artmasıyla beraber kullanıcıların gönüllülük esasına bağlı olarak oluşturdukları yazılı ve görsel medya çıktılarıdır. Bu içerikler yorumlar, değerlendirmeler, fotoğraflar, videolar ve sosyal medya gönderilerinden oluşabilir ve markalar için fayda sağlayabileceği bir diğer kanal görevi görür. Konumuz olan user generated design’a hem konu, hem de isim olarak benzeyen bu içeriği kısaca tanımlayarak, oluşabilecek kafa karışıklıklarını tez elden ortadan kaldırmaya çalıştık. Özellikle de içerik üretiminde markaların daha pasif bir konumda yer alması, ortaklaşa tasarımdan ayrılan en büyük özelliği. Ancak kullanıcı tarafından hazırlanan bu içerikler, tasarım süreçlerine de katkı sağlamada büyük iş başarabilir.
User Generated Design Nedir?
User generated design, yani kullanıcı katılımlı tasarım, kullanıcılara sunulan deneyimin, yine kullanıcılar ve tasarımcıların ortaklığında yaratılma süreci ve metodudur. Özellikle kullanıcı geri bildirimi araçlarının daha da gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla beraber olgunlaşan bu kavram, ilgili memnuniyet ve şikayetlere göre tasarımın işlenmesini mümkün kılıyor. Bireylerin tasarım süreçlerine katkısı sonrası ise ortaya daha sezgisel, ihtiyaçlara daha uygun ve kullanılabilir ürünlerin çıkmasına da büyük bir artı puan katıyor. Kısacası tasarımda göz önünde bulundurmamız gereken kullanıcı ihtiyaçları ve yatkınlıkları bir tasarım organı tarafından dikte edilmiyor, doğrudan bireyler tarafından görev olarak atanıyor.
Katılımlı Tasarım Nasıl Mümkün Hale Gelmiştir?
Erişilebilirliğin Artması
Tasarıma erişim ve tasarım fikirlerinin hayata geçmesi ile birlikte kullanıcı kanadı da süreçlerde aktif rol oynar hale geldi. Tasarım araçlarının herkes için erişilir olması ve görece kolay kullanımı, kullanıcıların tasarıma dair görüşlerini hayata geçirmede büyük bir avantaj sağlıyor.
Gerçek Zamanlı İşbirliği
Figma gibi gerçek zamanlı işbirliği sunan platformlar, tasarım süreçlerini daha hızlı ve kullanıcı merkezli olmasına olanak tanıyor. Anlık geri bildirimlerle anlık değişiklerin birbirini takip edebilmesi, son kullanıcı için daha iyi deneyimler tasarlamayı mümkün hale getiriyor.
Veri Odaklı Tasarım
Kullanıcıların ürünle etkileşimlerinin çeşitli araçlarla veri veri takip edilmesi de bireylerin tasarıma katkısını mümkün kılıyor. Günümüz tasarımcıları, kullanıcı verilerini analiz ederek, hedef kitlenin ihtiyaçlarına en uygun tasarım için harekete geçiyor.
Geri Bildirimlerin Demokratikleşmesi
Reddit, Quora, Trustpilot, Ekşisözlük, Donanımhaber gibi platformlar ve sosyal medya kanalları, kullanıcıların görüşlerini dile getirmesi ve geri bildirim sunması için oldukça özgür bir alan sağlıyor. Bu geri bildirimlerin toplanmasını ve tasarım süreçlerine entegre edilmesini kolaylaştırdıkça, tasarım çıktıları daha kullanıcı dostu hale geliyor.
Kitle Fonlama (Crowdfunding) ve Kitle Kaynağı (Crowdsourcing) Kullanımı
Crowdfunding ve crowdsourcing gibi modeller, kullanıcıların önem verdikleri ürünlere finansal destek sunması ve geliştirme süreçlerine doğrudan katkı sağlamasıyla beraber UGD’yi mümkün kılıyor.
Kullanıcı Katılımlı Tasarım Örneklerine Yakından Bakalım
Kullanıcı Katılımlı Tasarımın Önemi Nedir?
Kullanıcı merkezli olmak, insan odaklı tasarım, empati ve nihayetinde kullanıcı katılımlı tasarım… Tasarım anlayışı ve pratiklerinin gelişimini izlerken, bireylerin süreçteki ağırlığının da arttığını izliyoruz. Bunun sebebi, tasarımdaki amaç-sonuç makasını daraltmak ve hedeflere ulaşmak. İşte kullanıcıyı en yakın şekilde tanımak ve ihtiyaçları en isabetli şekilde tanımlamak için, bireyin sözü başlangıç noktamız oluyor. Peki, user generated design ile neler aşılıyor:
User Generated Design’ın Ticari Değeri: Product-Market Fit
Pazara çıkan ürünlerin başarısını etkileyen en önemli element, kullanıcı takdiridir. Son kullanıcının bu ürünü sevmesi, beğenmesi, faydalı bulması ve onu işe alması pazarda başarı yakalamak anlamına gelirken, bu hedefi aşmak için yine haberi kullanıcıdan alıyoruz. Kullanıcının fikrini ürünü pazara taşıdıktan sonra değil, önce alıp tasarım süreçlerini bu noktalar üzerinden ilerletmek ise, ticari başarı yakalamanın anahtarı oluyor. Bu fenomene vereceğimiz bir örnek de oyun sektöründen geliyor. Oyunlardaki seviyelerin ve içeriklerin kullanıcılar tarafından tasarlandığı ürünler etkileşimi hatrı sayılır şekilde artırırken, pazarda daha uzun ömürlü olmasına da katkı sağlıyor.
Toplumsal Perspektiften Bakan Tasarım
User generated design, kapsayıcı tasarım (inclusive design) trendlerine bir tuğla daha koyarak yapıyı güçlendiriyor. Farklı kültürlerden gelen, farklı dilleri konuşan ve farklı fikirleri temsil eden kullanıcıların tasarıma dahil olması, çeşitliliğin temsilini daha güçlü hale getiriyor. Temsil ihtiyacını bizlere örnekleyen avatar kullanımının dijital ortamlarındaki varlığı da, kullanıcıları ilgili süreçlere neden dahil etmemiz gerektiğini örneklendiriyor.
Teknoloji Açısından UGD
User generated design getirisi ve önemini kanıtladıkça, teknoloji kanadındaki gelişmelere de zemin hazırlıyor. Bu da, kullanıcıların tasarım katkısında bulunabileceği araçların geliştirilmesi konusunda ilerlemeleri tetikliyor. Özellikle GitHub ve benzeri platformlar, kullanıcılar için sorun raporlama, öneride bulunma ve kod katkısında bulunma imkanları sağlamasıyla bir nevi devrim yarattı.
Kullanıcı Güdümlü Tasarımın Zorlukları ve Aşmak için İpuçları
Yapay Zeka Kullanıcı Katılımlı Tasarımı Özetliyor
Kullanıcı Üretimli Tasarım (UGD), kullanıcıların ürünleri aktif olarak şekillendirmesini sağlayarak yaratım sürecini dönüştürüyor ve dijital platformlar aracılığıyla kolektif zekayı kullanıyor. Bu demokratikleşme, farklı geçmişlere sahip bireylerin profesyonel eğitim gerektirmeden katkıda bulunmalarını teşvik ederek kapsayıcılığı artırıyor. UGD, yaratan ve tüketici arasındaki çizgiyi bulanıklaştırarak yeniliği ve kullanıcı ihtiyaçlarına duyarlılığı geliştiriyor. Ancak, geleneksel tasarım paradigmalarını zorlayarak tasarım standartları üzerindeki otoriteyi yeniden dağıtıyor ve işletmelerin markaları üzerindeki kontrolün bir kısmını bırakmalarını gerektiriyor. Kullanıcılar için UGD, güçlendirme ve markalarla daha derin bir bağ sunarken, profesyoneller yeni fikirlere erişim kazanıyor ancak geleneksel rollerinin değişmesiyle karşı karşıya kalıyor. Teknoloji, bu dinamikleri hızlandırarak iş birliği ve kullanıcı odaklı çözümler sunuyor.
%201.jpg)
