Uzun bir yolculukta hayal edin kendinizi… Dalgaların tam ortasında… Gördüğünüz tek şey yalnızca mavi deniz, dalgalar, fırtınalar ve gökyüzü. Ancak tüm bu yolun sonunda adım atacağınız sahil, size tüm bu zorlukları unutturuyor. Bir de gemideki mürettebatın size verdiği güven. Bilinmezlik ortasında, dalgalar arasında savrulurken gemiyi rotasında tutan, her yeni gün yeni bir serüvene başlayan bir kaptan var. Bir de bir kıyıdan öbür kıyıya tüm yolculuğu rota rota planlayan, tüm fırtınaları öncesinde gören ve gemiyi vizyonuyla yöneten diğer bir kaptan… Aynı gemide iki farklı büyük rol, iki farklı amaç sizi güven içinde karaya çıkarmak için canla, başla uğraşıyor.

‍

Ürün yöneticisi (Product Manager) ve Proje Yöneticisi (Project Manager), tıpkı bu hikayedeki iki farklı kaptan gibi, iki farklı hayati işten sorumlu kişidir. Ancak bazen kendimizi yolculuğun seyrine kaptırdığımızda organizasyona pek eğilmez, rolleri de zaman zaman birbirine karıştırırız. Peki, ürün yöneticisi ve proje yöneticisi aslında kimdir, ne işler yaparlar ve bu hikayedeki vizyoner kaptan kim, gemiyi rotasında tutan kaptan kim?

‍

Ürün Yönetimi (PdM) ve Ürün Yöneticisine Yakın Takip

‍

Sık sık birbiriyle karıştırdığımız iki farklı rol ve iki farklı oyuncunun benzerlik ve farklarını ortaya koymaya başlamadan önce, ürün yönetimini tanımlayalım. Ürün yönetimi, bir ürünün keşif aşaması (discovery) ve geliştirme sonrası kullanıcıya ulaştırma aşamaları (delivery) boyunca departmanların uyumu ve organizasyonundan sorumlu roldür. Bu rolde oynayan ürün yöneticisinin başlıca sorumlulukları müşteri ile empati yapmak, pazardaki kriz ve fırsat ortamlarını tartmak ve ürün stratejisini bu dengede çizmek. Aslında tüm bu saydıklarımızı en kısa haliyle şirket strateji ve hedefleriyle uyumlu yol haritasını belirlemek ve bu yol haritası doğrultusunda ürün üzerinde çalışan ekipleri fikirden canlıya organize etmektir diyebiliriz. Bir de bu süreçte ürün yöneticisine düşen, “ne, neden” soruları yanı sıra, ekibe de yön veren sorular sormaktır.

‍

Proje Yönetimi (PjM) ve Proje Yöneticisine Yakın Takip

‍

Ürün yönetimi ve yöneticisi konusundan sonra sıradaki rol ve oyuncu, proje yönetimi ve proje yöneticisi var. Proje yönetimi, başlangıç ve bitiş tarihi belli olan bir projenin hem zaman, hem bütçe hem de iş yükü gibi konularda gerekli planlamaların yapılması ve hedefin hayata geçirilmesi rolüdür. Yani proje yöneticisi için kendisine atanan proje ve hedef için, yine kendisine atanan zaman dilimi gerekli planlamaları ve operasyonları yöneten oyuncudur diyebiliriz. Kısacası proje yöneticisi, bir ürünün yaşam döngüsünü sürdürmek için gerekli olan proje adımlarının her birinin sağlıklı şekilde tamamlanmasından sorumludur. Nitekim bu proje spesifik bir departmanda ve spesifik bir konuda yürütülebilir. Tabii bu esnada proje yöneticisi daha uygulanabilir, “ne zaman, nasıl” gibi sorular sorar.

‍

Ürün Yönetimi ve Proje Yönetimi Rollerini Kıyaslıyoruz

‍

Hikayemize geri dönelim. Bir kaptanımız için her gün yeni bir yolculuksa, diğer kaptanımız için rotalardan, duraklardan bağımsızca tüm yolculuk bir vizyon ve ana hedefti. Bu gemide rol oynayan, gemiyi rotasında tutan ve her güne yeni bir yolculuk gözüyle bakan kaptanımız, daha çok proje yöneticisi ile benzerlik gösteriyor. Ancak yolculuğa hazırlanma aşamasından istikamete varana kadar tek bir hedef için strateji takibi yürüten ve bunu desteklemesi için tüm tayfanın sorumluluklarını yerine getirmesini organize eden kaptanımız ise ürün yöneticisi ile benzerlikle gösteriyor.

‍

Ancak dikkat etmemiz gereken bir diğer nokta şu ki, hikayemizde olduğunun aksine, ürün yöneticisi ve proje yöneticisinin aynı ekip içinde çalışması nadir gerçekleşiyor. Burada şirket gereksinimleri ve kültürü gereği bazen proje yöneticisi, bazen de ürün yöneticisi kaptanlık üstleniyor. Gelin şimdi, bir de daha gerçek hayattan örneklerle öğrendiklerimizi pekiştirelim.

‍

Ürün Yöneticisi ve Proje Yöneticisinin Görevleri

‍

Örneğin, şehir içi ulaşımda insanların hayatlarını kolaylaştıracak bir uygulama fikriniz var. Bu noktada fikri değerlendirmek, eksisi ve artısını tanımlamak ve hayata geçirmek için hem mühendislik, hem tasarım hem de pazarlama faaliyetlerini koordine etmesine ihtiyaç duyduğunuz kişi ürün yöneticisidir. Burada ürün yöneticisinin görev süresinin belirli bir aralığı yokken, asıl hedefi kullanıcıyı memnun etmek ve bunun için iş strateji ve hedeflerini yerine getirmektir. Ürün yöneticimiz görev süresince tüm organizasyonu, asıl hedef olan kullanıcı memnuniyetini sağlamak üzere yönlendirir. Ürün canlıya çıktıktan sonra eğer kullanıcı memnuniyetini sağladıysa, ürün yöneticisini başarılı sayabiliriz. Ancak ürün kullanıcı gereksinimlerini sağlamıyorsa, ürün yöneticisinin işi hala bitmemiş demektir.

‍

Bir diğer örneğimizde de proje yöneticisinin çalışma prensiplerini biraz daha somutlaştıralım zihnimizde. Bir yazılım ajansı düşünelim. Bu ajansa bir şirket, video konferans uygulaması yazılımı konusunda destek almak için başvuruyor. Şirketimiz, 12 ay içinde bu uygulamanın yazılımının tamamlanmasını istiyor ve belirlediği bütçe ise 150 bin dolar. İşte bu şirketin kısa süreli bu hedefi için, proje yöneticisi süreci yürütmekle meşgul. Ajansın bu uygulamayı müşteri isteklerine göre geliştirmesi ve belirlenen sürede teslimi için ekibi yönetmekle proje yöneticimiz meşguldür. 12 ay sonra ajans bu uygulamayı şirkete teslim ettiğinde ise proje yöneticisinin görevi tamamlanmış olur. Eğer iş zamanında teslim edildiyse, proje yöneticimizi başarılı sayabiliriz.

‍

Özetle Ürün Yönetimi vs Proje Yönetimi

Özetle ürün yöneticisi ve proje yöneticisini yan yana getirdiğimizde hem yürüttükleri organizasyon, hem iş yükü, hem de zaman dilimi gereğince birbirinden epey farklıdır. Proje yöneticisi tek bir görevi yürütmekle meşgulken, ürün yöneticisi tüm görevlerin tek bir hedefe uygun adım yürütülmesinden sorumludur. Ancak gerek isim benzerlikleri, gerek de zaman zaman bir diğerinden rol çalmalarından, ama en önemlisi yöneticilik ismiyle andığımızdan dolayı ürün ve proje yöneticilerini birbiriyle karıştırıyoruz. Gelin görün ki, kullanıcı kanadında beklentinin yükseldiği ve rekabetin arttığı pazarlarda ürün yöneticisi ve proje yöneticisinin rollerini çok iyi tanımlamak, süreçler sonundaki çıktının başarısında sandığımızdan daha büyük bir paya sahip diyerek bu karşılaştırma yazısını da sonlandıralım. Ancak diğer blog yazılarımıza göz atmayı unutmayın! Bizi okuduğunuz için teşekkürler!

‍