Product Hunt üzerinde günde 20 ila 30 arasında yeni ürün piyasaya giriş yaparken, rekabetten başarıyla ayrılmak isteyenler daha sofistike bir ürün yönetimi için Product Owner ve Product Manager göreve çağırılıyor. Peki, Product Owner ve Product Manager farkları aslında neler?
İçindekiler
1. Birinci Perde: Ürün Yönetimi Kronolojisi
2. İkinci Perde: Product Manager ile Product Owner Tanımları ve Yapılacaklar Listesi
3. Üçüncü Perde: Ürün Yöneticisi ve Ürün Sahibi Rollerinin Asıl Farkları Nelerdir?
4. Dördüncü Perde: Ürün Yöneticisi ve Ürün Sahibi Rollerine Son Bakış ve Geleceğe Yönelik Tahminler
Birinci Perde: Ürün Yönetimi Kronolojisi
Ürün yönetimi dediğimiz branş dallanıp budaklanırken, bu alanın iki bayrak taşıyıcısı olan ürün yöneticisi ve ürün sahibi konusunun benzerlik ve farklarını ortaya koymak temel amacımız. Ancak bunu yapmaya başlamadan önce, ürün yönetiminin tarihini kısa kısa notlarla ele alalım. Böylece bu iki rolün neden ve hangi kırılma noktalarında ortaya çıkmış olduğu, bizler için daha anlaşılır olacaktır.
- 1930’ların ilk yıllarında ürün yönetimi konsepti Neil H. McElroy ile şekillenmeye başladı. Şirketler de ürün yönetimine keşiften dağıtım aşamalarına kadar bir ihtiyaç olarak benimsemeye başladı.
- 1940’lı yıllarda ürün yöneticisi görevi pazar araştırması ve stratejisine odaklanıyor ve tüketim malları gibi endüstrilerde resmi bir kimlik kazanıyor.
- 1960’lar, ürün yöneticisi kimliğinin yaygın olarak benimsendiği yıllardı. Tüketici odaklı işletmelerin yükselişiyle beraber bu rol de daha fazla benimsenir oldu.
- 1970’ler, Procter & Gamble ve Unilever gibi şirketler ürün yöneticilerinin yapılacaklar listesini daha net bir şekilde tanımlamaya başlarlar. Bu listede ürün stratejisi geliştirme, pazar analizi ve ürün geliştirme en önemli kalemler haline bu yıllarda geldi.
- 1980’lerde teknoloji ve yazılım endüstrisinin de büyümesiyle, ürün yöneticisin rolleri de genişler. Bu esnada ürün yönetimi fiziksel ürünlerden ziyade yazılım ürünlerine odaklanmaya başlar.
- 1990 yıllarında internet ve yazılımın hakimiyet kazanması da ürün yönetimini büyük oranda değişmeye zorlamıştır. Bu yıllarda Agile metotlar benimsenmeye başlanmıştır.
- 2000’li yılların başında ise Agile Manifesto yayınlanır ve tekrarlı ürün geliştirme uygulamaları da kabul görür. Product Owner rolü ise yine bu yıllarda, Scrum Metodolojisi çerçevesinde ortaya çıkar. Ürün yöneticisi, yazılım ve diğer departmanlar arasında bir köprü görevi görür.
- 2000'lerden günümüze kadar ürün yöneticisi ile ürün sahibi arasındaki ayrım genişlemeye devam etmiştir. Ürün yöneticileri daha çok pazar stratejisine, iş örneklerine ve müşteri ihtiyaçlarına odaklanırken, ürün sahipleri ise product backlog konusuna öncelik verir ve yazılım ekipleriyle yakın bir şekilde çalışır olmuştur.
- 2010’lu yıllarda ise product owner ve product manager artık iyiden iyiye birer tanım kazanmıştır.
- 2020’lere geldiğimizde ise, hızlı teknolojik değişikliklere, kullanıcı merkezli tasarıma ve veri odaklı karar almaya yanıt olarak her iki rolün de sürekli evrildiğini görüyoruz. Elbette değişen ihtiyaçlar ve teknoloji de evrildikçe, ürün yönetimi de yeni metotlar keşfetmeye devam eder.
İkinci Perde: Product Manager ile Product Owner Tanımları ve Yapılacaklar Listesi
Product Manager Kimdir?
Product Manager, bir ürünün fikirden müşteriye eriştiği aşamaya kadar gerekli koordinasyonu sağlayan ve süreci yürüten kişidir. Ürün yöneticisinin ana rolü, yazılım, tasarım ve pazarlama süreçlerinde ekibin bir uyum içinde çalışıp, doğru ürünü doğru kullanıcıya doğru şekilde ulaştırmasını mümkün kılmaktır. Kimi zaman, ürün yöneticisi ve proje yöneticisi kavramları birbirine de karışıyor. Ancak görev süresi çok daha uzun soluklu ve bakış açısı çok daha geniş olan ürün yöneticileri, yine üzerinde çalıştığı ürün ve hedef kitlesine göre farklı bir lens benimsiyor. Bu lensle holistik bir bakış açısını birleştirirken üründe emeği geçen herkesi doğru biçimde yönlendirmekle meşgul oluyor.
Ürün Yöneticisinin Yapılacaklar Listesinde Neler Var?
Ürün yöneticisinin tanımı fazlasıyla uzun, fazlasıyla soyut. Ancak bir ürün yöneticisinin yapılacaklar listesine göz atmak, bu rolü tanımamıza epey yardımcı olacaktır.
- Ürünün süreçlerini keşiften canlıya kadar belirle
- Ürün yaşam döngüsünü girişten düşüşe kadar yönet
- Piyasanın nabzını tut, rakipleri belirle, pazarın ihtiyacını anla, müşterileri tanı
- Bir eylem planı oluştur
- Ekibe pazarın ihtiyaçlarını tanıt, gerekli bilgi paylaşımını sağla
- Çapraz fonksiyonel ekiplerin harmoni içinde çalışmasını sağla
- Metrikleri belirle, verileri analiz et, ürün başarısının seyir defterini tut, gerekirse yeniden geliştirme sürecine başla
Product Owner Kimdir?
Product Owner, ya da pek kullanmadığımız Türkçesiyle ürün sahibi, ürün yönetiminin tarihine 2000’li yıllarda Scrum Metodolojisi çerçevesinde bir giriş yapıyor. Bunun da temel nedeni, bilişim teknolojilerinin hızlanmasıyla dijital ürünlerin zenginleşmesine dayanıyor. Yani ürünün teknik kısımları detaylandıkça, yönetime yeni bir uzmanı çağırır hale geliyor. Bu noktada ürün sahibine düşen, yazılım ekibinin, diğer departmanlarla uyum içinde çalışmasını sağlamak oluyor. Yani Product Owner, ağırlıklı şekilde ürünün mutfağında yer alan ve ürünü buradan yöneten kişidir diyebiliriz. Ancak yine bu tanımlar, ürün sahibi rolünün asıl önemini vurgulama noktasında yine epey zayıf kalıyor. Her ne kadar ürün yöneticisinin listesiyle epey benzer görünse de, gelin şimdi ürün sahibinin yapılacaklar listesini gözden geçirelim.
Ürün Sahibinin Yapılacaklar Listesinde Neler Var?
- Pazarı tanı, rakipleri izle, müşteriyi segmente et
- Bir eylem planı oluştur
- Ürün backlogunu ve sprint planlamasını yönet
- Yazılım ekibinin diğer ekiplerle senkronize şekilde çalıştığından emin ol
- Metrikleri belirle, verileri analiz et, ürün başarısının seyir defterini tut
Üçüncü Perde: Ürün Yöneticisi ve Ürün Sahibi Rollerinin Asıl Farkları Nelerdir?
Bu aşamaya kadar hem Product Manager, hem de Product Owner rolünü tanımaya çalıştık. Ancak gelin görün ki, bu apoletlere bakarak, altındaki omuzların üstlendiği görevleri bilmemiz pek mümkün değil. En açık haliyle söylememiz gerekiyor ki, yalnızca bu iki isme ve tanıma bakarak bir çıkarım yapmamız pek mümkün değil. Product Owner ve Product Manager kimdir sorusunu yanıtlamak için, yine bu temel yapılacaklar listesi de pek yeterli olamadı. Peki neden?
Product Owner Terimi Ortaya Nasıl Çıktı, Ne Anlamlar Kazandı?
Product Owner ve Product Manager terimleri çoğunlukla aynı kişiyi işaret edebiliyor. Ancak pratikte her iki role biçilen görevler, üründen ürüne ve şirketten şirkete değişiyor. Geriye dönüp bakacak olursanız, aslında ürün yöneticisinin yazılım ekibine daha yakın şekilde çalıştığına dair ifadelerimizi göreceksiniz. Bu, aslında ürün yönetiminde norm haline gelmiş bir tanımıdır diyebiliriz.
Örneğin, bir oyun firmasında çalışıyorsunuz. Yine ürün yönetimi konusunda sahne tozu yutmuş biriyle konuşurken, işinizi ve görevlerinizi anlatıyorsunuz. Bu esnada, oyunun özelliklerini belirlediğinizi, oyun backlog'ını oluşturduğunuzu, geliştirme ekibiyle birlikte sprint planlamaları yaptığınızı, oyunun beta testlerini yönettiğinizi ve oyuncuların geri bildirimlerini değerlendirdiğinizi söylüyorsunuz. Karşıdaki kişinin tepkisi, “demek product owner gibi çalışıyorsun” şeklinde ortaya çıkacaktır. Kıssadan hisse, pratikte product owner, ürünün geliştirme departmanlarında ve safhalarında daha büyük bir oyun alanına sahip. Ancak yeniden vurgulamamız gerekiyor ki, bu kimliğin altına baktığımızda farklı görev tanımları ile karşılaşmak mümkün.
Product Manager versus Product Owner: Benzerlikler ve Farklar Tablosu
Dördüncü Perde: Ürün Yöneticisi ve Ürün Sahibi Rollerine Son Bakış ve Geleceğe Yönelik Tahminler
Ürün yöneticisi ve ürün sahibi rollerini, hem bu alana yeni giriş yapmak isteyenler, hem de meslekte yolları kesişenler için ele aldık. Her ikisi ismen benzemesinin yanı sıra, kısa araştırmalarda da çok benzer bir tanımla karşımıza çıkıyor. Bunun temel nedenini ürün yönetiminin kronolojisine bakarak anlamanın yanı sıra, pratikteki karşılıklarıyla da ortaya koyduk. Nihayetinde ürün yöneticisi daha uzun soluklu ve daha geniş bir çerçeveden ürünü yönetirken, ürün sahibi, şirketin ve ürünün gereksinimlerine göre, daha teknik bir sahnede yönetmenlik yapar diyebiliriz. Ancak bu tanımları ve rolleri bugünün şartlarına ve ürün yönetimi kültürüne göre koyduğumuzu hatırlayalım. Muhtemel gelecekte ürün yönetiminde yeni roller ve karşımıza çıkarken, yeni metotlar ve pratiklerle de yapacağımız karşılaştırmalar epey artıp, daha dikkatli bir yaklaşım isteyecektir. Hem bugün hem de yarının ürün yönetiminde doğru pozisyon almak için için yalnızca araştırma yeterli olmayacaktır. Bu noktada, ürün yönetimi ortamına ve kültürüne dahil olmanız, yeni bağlar kurmanız ve deneyim edinmeniz, sizlere daha doğru bir ürün yönetimi anlayışı inşa etmenizde yeni bir tuğla olacaktır. Bu final notuyla da bu içeriği sonlandıralım. Görüşünceye değin, hoşça kalın!
Bonus: Yapay Zeka Ne Diyor?
Ürün Yöneticisi (PM) ve Ürün Sahibi (PO) rolleri, özellikle Çevik metodolojilerde, ürün geliştirme sürecinde birbirini tamamlayan ancak farklı nitelikteki görevlerdir.
Ürün Yöneticisi (PM): PM, ürünün genel vizyonu, stratejisi ve yol haritasından sorumludur. Pazar araştırması yapar, müşteri ihtiyaçlarını anlar, ürün gereksinimlerini tanımlar ve ürünün iş hedefleriyle uyumlu olmasını sağlar. PM, pazarlama, satış ve geliştirme ekipleri gibi çeşitli paydaşlar arasında bilgi toplamak ve özellikleri önceliklendirmek için bir köprü görevi görür. Bu rol genellikle daha stratejiktir ve pazar trendleri ile rekabet hakkında derin bir anlayış gerektirir.
Ürün Sahibi (PO): PO ise daha çok Çevik ekipler içindeki yürütme yönüne odaklanır. Ürün geri bildirim listesini (backlog) düzenler ve önceliklendirir, bu sayede geliştirme ekibinin istenen özellikler ve gereksinimler hakkında net bir anlayışa sahip olmasını sağlar. PO, geliştiricilerle kullanıcı hikayelerini netleştirerek ve tamamlanan işleri kabul ederek yakın işbirliği yapar. Bu rol, ürünün detaylı bir anlayışını gerektirir ve PM'nin stratejik vizyonuna uygun bir şekilde geliştirme sürecini yönetir.
Özetle, PM ürün için uzun vadeli yönü ve stratejiyi belirlerken, PO geliştirme sürecinin bu vizyonla uyumlu olmasını sağlar ve Çevik uygulamalar aracılığıyla etkili bir şekilde uygulamayı kolaylaştırır.
.webp)
